پس از اقدام دولت بلژیک در مبادلۀ اسدالله اسدی، دیپلمات پیشین جمهوری اسلامی و محکوم به اقدام تروریستی با اولیویه فانده‌کاستیل، امدادگر بلژیکی زندانی در ایران، عفو بین‌الملل با صدور بیانیه‌ای از این اقدام دولت بلژیک انتقاد و آزادی اسدی را زمینه‌ساز نقض «اجرای عدالت» و افزایش «تهدید» علیه مخالفان جمهوری اسلامی دانست.
به گزارش فرانیوز، در بیانیۀ این سازمان حقوق بشری که عصر جمعه پنجم خرداد منتشر شد از آزادی امدادگر بلژیکی که از فوریه ۲۰۲۲ در ایران به جرم جاسوسی به ۱۲ سال زندان محکوم شده بود استقبال شده است.
عفو بین الملل در این بیانیه، تأکید کرده که دولت بلژیک با انتقال اسدالله اسدی به ایران، فضایی از «مصونیت» را برای حکومت جمهوری اسلامی ایجاد کرده است.
عفو بین‌الملل هشدار داده که وقتی جامعه بین‌الملل، از جمله بلژیک و سایر دولت‌های اروپایی تعهدات خود بر اساس قوانین بین‌المللی در جهت مجازات اقدامات فراقضایی و برون‌مرزی حکومت ایران علیه حقوق بشر را نادیده می‌گیرند، مخالفان جمهوری اسلامی در خارج از کشور در معرض خطر بیشتری توسط مأموران حکومت ایران قرار خواهند گرفت.
این سازمان حقوق بشری معتقد است آزاد کردن اسدالله اسدی همچنین به حق قربانیان برای رسیدن به «عدالت، غرامت و تضمین تکرار نشدن چنین قانون‌شکنی‌هایی» آسیب زده است.
این نهاد حقوق بشری همچنین «نگرانی عمیق» خود را از این مسئله ابراز کرده که تبادل زندانیان، خطر جسور شدن جمهوری اسلامی برای «گروگان‌گیری و سایر جرایم شناخته شده بر اساس قوانین بین‌المللی» را تقویت می‌کند.
این سازمان حقوق بشری خواستار آن شده که مقام‌های بلژیک فوراً تحقیقاتی را آغاز کنند تا محروم کردن اولیویه فانده‌کاستیل از آزادی به عنوان «گروگان‌گیری» به زمرۀ جرایم جمهوری اسلامی افزوده شود.
سازمان عفو بین‌الملل همچنین خواسته مقام‌های ایرانی که در زمینۀ «شکنجه، ربایش یا سایر جرایم» علیه آقای فانده‌کاستیل نقش دارند، با صدور حکم جلب بین‌المللی، مورد تعقیب قضایی قرار گیرند.
در محاکمه‌ای که در سال ۲۰۲۱ به پایان رسید، مشخص شد که اسدالله اسدی در طراحی و مشارکت فعال در توطئه برای بمب‌گذاری در همایش هواداران سازمان مجاهدین خلق در سال ۲۰۱۸ نقش داشته و به ۲۰ سال زندان محکوم شد.
اسدالله اسدی که در مسقط پایتخت عمان و با میانجی‌گری مقام‌های این کشور با اولیویه فانده‌کاستیل مبادله شد، عصر روز پنجم خرداد وارد تهران شد.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی بعد از اعلام خبر آزادی اسدی، در توییتی او را «دیپلمات بی‌گناه» توصیف کرد.
آزادی اسدی از سوی دولت بلژیک با وجود متهم بودن به بمب گذاری و اقدام تروریستی، واکنش های منفی بسیاری در سطح تحلیل گران سیاسی، نهادهای حقوق بشری و حتی کاربران شبکه های اجتماعی در پی داشته است.
چهره های شاخص مخالف جمهوری اسلامی ساعاتی پس از انتشار خبر، با توئیت های جداگانه نسبت به این اقدام دولت بلژیک واکنش نشان داده و برخی این معامله را شرم آور وموجب ترویج اقدامات تروریستی از سوی سپاه پاسداران و رژیم ایران دانستند.
