روزنامه‌های صبح امروز، دوشنبه بیست و دوم خرداد ماه به مباحثی پیرامون اظهارات خامنه ای درباره توافق هسته‌ای، تاثیر نظام حاکم بر اقتصاد ایران، قیمت نفت و بودجه ایران، ریزش نرخ دلار و لایحه کارگری برنامه هفتم توسعه پرداخته اند.
به گزارش فرانیوز، نگاهی داریم به عناوین و گزارش های چند روزنامه صبح کشور که در ادامه می خوانید؛
علی خامنه‌ای: توافق اشکالی ندارد
روزنامه هم‌میهن در گزارشی به اظهارات روز گذشته علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی درباره توافق هسته‌ای پرداخته است.
رهبر جمهوری اسلامی روز گذشته پس از بازدید یک‌ونیم ساعته از نمایشگاه دستاوردهای هسته‌ای در عرصه‌های کشاورزی، پزشکی و سلامت، صنعت، محیط زیست، آب و ساخت نیروگاه؛ در جمع شماری از دانشمندان، کارشناسان و مسئولان صنعت هسته‌ای، اظهاراتی را مطرح کرد که گمانه‌زنی‌ها درباره وقوع نوعی توافق هسته‌ای را در پی داشت.
خامنه‌ای عنوان کرد: در طول سال‌های قبل، مدیران و مسئولان و فعالان صنعت هسته‌ای، زیرساخت‌های مهمی ایجاد کرده‌اند. ممکن است در زمینه‌هایی بخواهید توافقاتی بکنید؛ اشکالی ندارد، توافق کنید. اما زیرساخت‌ها دست نخورد و خراب نشود!
وی همچنین ادعا کرد: تولید سلاح کشتارجمعی (چه هسته‌ای و چه شیمیایی) “مخالف اسلام” است و اگر این مبنای اسلامی نبود و ما اراده تولید سلاح هسته‌ای داشتیم، این‌کار را انجام داده بودیم و دشمنان هم می‌دانند که نمی‌توانستند جلوی ما را بگیرند!
برخی گمانه‌زنی‌ها این اظهارات علی خامنه‌ای را مقدمه‌چینی و چراغ سبز برای برقراری نوعی از توافق هسته‌ای عنوان کرده‌اند، اما تاکنون اطلاع دقیقی از پشت پرده چنین توافق احتمالی در دست نیست.
مسئله تحریم نیست!
روزنامه شرق نگاهی پژوهشی به پدیده اقتصاد ایران و تأثیرناپذیری آن از سطح کیفیت روابط خارجی انداخته است.
این پژوهش با هدف یافتن پاسخ برای پرسش‌هایی بسیار رایج در فضای سیاسی-اجتماعی ماه‌ها و سال‌های اخیر ایران صورت گرفته است.
آیا عامل اصلی مشکلات اقتصادی انکار‌ناپذیر کنونی ایران که از رهبران و مسئولان ارشد کشور تا رسانه‌های خارجی به آن اذعان و اعتراف می‌کنند، رابطه‌داشتن و رابطه‌نداشتن با این یا آن ابر‌قدرت جهان است؟ آیا عامل اصلی مسائل ایران تحریم است؟ و براساس این، آیا با برقراری رابطه با بزرگ‌ترین قدرت جهان یعنی ایالات متحده آمریکا -حتی با فرض پذیرش این رابطه از سوی طرف مقابل- مسائل اقتصادی ریز و درشت ایران حل خواهد شد یا دست‌کم بهبود خواهد یافت؟
این پژوهش‌ها در نتیجه‌گیری خود به این یافته‌ها رسیده است که ۱ـ رشد اقتصادی ایران در دو دهه گذشته در زمره پایین‌ترین‌های جهان بوده است. ۲ـ این رشد پایین ربطی به ماهیت نظام سیاسی حاکم بر ایران و تحریم‌های ایالات متحده ندارد، زیرا در ۲۱ سال گذشته در ۱۶ سال، ایران رشد اقتصادی متوسط و حتی بالاتر از متوسط جهانی داشته، ولی فقط در پنج سال بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ میلادی، مطابق با ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴ جهان سقوط اقتصادی وحشتناکی جمعا ۲۲ درصد در پنج سال داشته که همه دستاوردهای ۱۶ سال قبل و بعد خود را بی‌اثر کرده است. ۳ـ بنیاد مشکلات یا پیشرفت‌های اقتصادی کشورها از جمله ایران، به داخل نظام حکمرانی و سیستم مدیریتی آنها برمی‌گردد و نه داشتن یا نداشتن رابطه با این یا آن قدرت جهانی!
افزایش ناامیدی‌ها در بازار نفت/ بودجه ایران به خطر می‌افتد؟
تجارت نیوز در گزارشی درباره بازار نفت و تاثیر آن بر بودجه ایران نوشت:
به‌رغم افزایش خوش‌بینی‌ها به افزایش قیمت نفت پس از کاهش یک میلیون بشکه‌ای تولید عربستان در روز، به نظر می‌رسد زور رکود جهانی اقتصاد به این بازار چربیده و فضای بازار به سمت ناامیدی رفته است؛ اتفاقی که ممکن است بودجه کشورهای نفتی، ازجمله ایران را به خطر بیندازد.
در جلسه هفته گذشته اوپک پلاس عربستان به صورت داوطلبانه متعهد به کاهش روزانه یک میلیون بشکه نفت شد.اما این تصمیم نیز نتوانست مقابل رکود اقتصادی آمریکا و اروپا وزن پیدا کند و تسلیم سیاست‌های بانک مرکزی آمریکا شده و چاره‌ساز نبود.
حالا دیگر پیش‌بینی‌ها برای بازگشت نفت ۱۰۰ دلاری نقش بر آب شده‌اند و خوش‌بین‌ترین کارشناسان هم پیش‌بینی خود برای نیمه دوم سال ۲۰۲۳ و حالا ابتدای سال ۲۰۲۴ را روی ۸۰ دلار گذاشته‌اند.
دولت ایران برای تحقق درآمد ۶۰۳ هزار میلیارد تومانی پیش‌بینی‌شده، قیمت نفت را در بودجه سال جاری ۸۵ دلار در نظر گرفت. نرخی که از همان ابتدا هم خوش‌بینانه به نظر می‌رسید و کارشناسان نسبت به وقوع کسری بودجه با این نرخ هشدارهای جدی را مطرح کردند.
حال افزایش ناامیدی‌ها در بازار نفت تهدیدی جدی برای بودجه ایران و البته سایر اقتصادهای نفتی به حساب می‌آید. با توجه به گذشت بیش از ۸۰ روز از سال جاری قیمت نفت در بازار جهانی حتی به ۸۰ دلار هم نزدیک نشده است.
از سوی دیگر، برآورد دولت سیزدهم از میزان صادرات نفت در سال جاری یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه در روز بود که آمار رسمی نیز این میزان صادرات را تائید نمی‌کند.
با توجه به اطلاعاتی که به آن اشاره شد در خوش‌بینانه‌ترین حالت نفت ایران در محدوده ۶۰ دلار به دست مشتریان می‌رسد. به فرض بازگشت تمام این درآمدها به کشور دولت فقط در صورت مالی درآمدهای نفتی باید منتظر کسری حدود ۱۵۱ هزار میلیارد تومانی در بودجه سال جاری باشد.
چراکه با توجه به نرخ تسعیر ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی ارز، درآمد دولت از این راه کمی بیش از ۴۵۲ هزار میلیارد تومان خواهد بود.
البته با توجه به شرایط تحریمی، طبیعتاً امکان بازگشت این درآمدها به صورت اسکناس ارزی به کشور میسر نیست و تهاتر بهترین حالت برای تبدیل این درآمدها به کالای وارداتی است.
ریزش نرخ دلار تا کجا ادامه دارد؟
بر اساس گزارش روزنامه اعتماد در پی انتشار اخبار مثبت سیاسی، قیمت دلار این روزها با ریزش همراه شده و در روزهای گذشته نرخ آن از ۵۰ هزار تومان به ۴۷ هزار تومان رسیده است؛
فعالان بازار ارز می‌گویند با کاهش نرخ دلار تعداد زیادی از مردم دلارهای خانگی خود را روانه بازار کرده اند، چراکه نگاه مردم به نرخ دلار کاهشی است و دلیل اصلی آن هم انتشار اخبار مثبت سیاسی است.
خبرهای مربوط به گشایش‌های ارزهای ایران در عراق و کره جنوبی و ازسرگیری روابط ایران با عربستان و مذاکرات محرمانه ایران و امریکا در عمان نیز در افت نرخ دلار بی‌تاثیر نبوده‌اند. اما از زمانی که نخستین نشانه‌های کاهشی قیمت ارز در بازار آزاد دیده شد تاکنون سوال مهمی در میان بازیگران اقتصادی وجود دارد که آیا کاهش نرخ ارز تداوم خواهد داشت؟
میثم رادپور، کارشناس بازارهای مالی در مورد ریزش های اخیر نرخ دلار بر این باور است که این اتفاق هم همانند گذشته موقتی خواهد بود و حتی ممکن است نرخ دلار به دلیل اخبار مثبت سیاسی تا دو ماه آینده تا پنج هزار تومان دیگر هم افت کند و دولت هم این را دستاورد مثبت خود اعلام کند اما هنوز هم نمی‌توان به ادامه این ریزش‌ها و ثبات نرخ دلار اطمینان داشت و به نظر می‌رسد بازارها به سرعت باز هم صعودی شوند.
رادپور تصریح کرد: حتی خبر نهایی شدن برجام هم اگر امروز مجددا منتشر شود به اقتصاد ما چندان کمکی نخواهد کرد، چراکه درهای نظام بین المللی پولی و مالی برای ایران قفل شده و باز شدن این درها زمان زیادی می‌برد. این دست از اخبار سیاسی مثبت تنها در کوتاه مدت بازارها را تکان می‌دهد و قیمت‌ها را نزولی می‌کند. اما این روزها هیچ داده‌ای برای بررسی‌‌های دقیق آینده وجود ندارد و اینکه این اخبار چه تاثیری در آینده اقتصادی کشور خواهد داشت هم مشخص نیست.
اعتراض فعالان کارگری به لایحه ضدکارگر برنامه هفتم توسعه
بــه گزارش اقتصــاد مردم، از زمان رونمایی از برنامه هفتم توسعه در سی اردیبهشت ماه، کارگران به بندهای مختلف این برنامه انتقــاد کرده اند، از مــاده ۱۵ و استاد-شاگردی سه ســاله با نصف حقوق و بیمه و اخراج آســان گرفته تا مواد ۶۶ و ۶۷ این برنامه که سن بازنشســتگی را افزایش داده و شــرایط برخورداری از بازنشستگی پیش از موعد در مشــاغل ســخت را بسیار دشوارتر کرده است.
در این رابطه آیت اسدی، عضو کارگری شــورای عالی کار و نماینده رسمی کارگــران در مذاکــرات مــزدی درباره لایحه برنامه هفتم توسعه می‌گوید: جامعه کارگــری به بندهای ضدکارگری لایحــه برنامه هفتم اعتــراض دارد؛ مــا از دولت می‌خواهیم ایــن لایحــه را برگرداند و در بخش‌های مربوط به کارگران بازبینی جدی صورت دهد.
در حالی که دولت‌ها در ســال‌های گذشته به دلیل مقاومت کارگــران موفق به اصلاح قانون کار، قانون تامیــن اجتماعی و به ثمر رساندن اصلاحات پارامتریک مورد نظر خود نشــدند، به گفته آیت اسدی همه این اصلاحــات ضــد کارگــری یکجا در برنامه هفتم توســعه آمده اســت، در واقع خواســته‌اند با یک تیر، چند نشان بزنند و خواسته‌های سالیان درازِ سرمایه‌داران را برآورده کنند.
اسدی همچنین به عنوان یک نمونه از بندهای ضدمردمی برنامه هفتم بــه افزایش مالیات بر ارزش افزوده اشــاره می‌کند و می گوید: بار مالیات بــر ارزش افزوده بــر دوش مردم به خصوص طبقات فرودست و کارگری است؛ در برنامــه هفتم، بــا هــدف درآمدزایی برای دولــت، مالیات بر ارزش افــزوده را از ۹ درصد بــه ۱۳ درصد افزایــش داده‌اند. همین ۹ درصد دمــار از روزگار کارگران و بازنشستگان درآورده با چه فکری آن را ۱۳ درصد کرده‌اند؟ او در ادامه به افزایش ســن و سابقه بازنشستگی در ســند برنامه هفتم انتقاد می کنــد و می گوید: افزایش ســن و سابقه بازنشستگی، خلاف تولید و اشتغال اســت؛ باید بدانند مردم از دل خوش دنبال زود بازنشسته شدن نیستند.
