داده‌های یک نظرسنجی که به تازگی از ایرانیان داخل و خارج از کشور انجام شده، حاکی است که بر خلاف ادعاهای سران جمهوری اسلامی، اکثریت خیره‌کننده‌ای از مردم از نظام حاکم فاصله گرفته‌اند.
بر اساس نظرسنجی موسسه «گمان»، ۸۰.۹ درصد از مشارکت‌کنندگان گفته‌اند که «اگر همین امروز یک رفراندوم آزاد با سئوال “جمهوری اسلامی: آری یا نه” برگزار شود» رای آنها «نه به جمهوری اسلامی» خواهد بود.
تنها ۱۵.۳ درصد گفته‌اند که انتخاب آنها با گذشت ۴۴ سال از آن رفراندوم اوایل روی کار آمدن حکومت روح‌الله خمینی، باز هم «آری» خواهد بود. ۹۹ درصد ایرانیان خارج گفته‌اند گزینه «نه» را انتخاب می‌کردند.
موسسه نظرسنجی «گمان»، گروه مطالعات افکارسنجی ایرانیان، که از هلند فعالیت می‌کند، می‌گوید که این نظرسنجی جدید حاصل گفت‌وگو و تماس این مرکز با ۴۲ هزار ایرانی ساکن خارج از کشور و ۱۵۸ هزار ایرانی باسواد ۱۹ ساله به بالای داخل کشور است.
نظرسنجی در ۱۰ روز در فاصله ۳۰ آذر تا ۱۰ دی امسال انجام شده و نتایج آن در پنجمین ماه از آغاز اعتراضات گسترده در ایران منتشر شد.
با وجود کاهش نسبی دامنه اعتراضات خیابانی، بسیاری از سخنگویان و چهره‌های درون کشور کماکان تاکید دارند که وضعیت جاری سیال است و اعتراضات هر لحظه ممکن است حتی به صورت موردی و فردی، ازسرگرفته شود.
محمد دهقان، یکی از معاونان ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور، در روزهای گذشته اذعان کرد که اعتراضات کنونی «بزرگ‌ترین چالش امنیتی و سیاسی» از آغاز عمر این نظام بود.
بر اساس نظرسنجی «گمان»، ۸۱ درصد از ایرانیان داخل با اعتراضات موافق هستند و ۶۷.۳ درصد آنها گفته‌اند که اعتراضات نتیجه‌بخش خواهد بود و تنها ۱۳.۷ درصد معتقدند که نتیجه نخواهد داد.
میزان ناامیدی نسبت به تحقق اهداف اعتراضات در میان ایرانیان خارج از کشور کمی بیش از ۹ درصد است و ۹۰ درصد ایرانیان ساکن خارج هم موافق اعتراضات و هم نسبت به تحقق اهداف آن خوش‌بین هستند.
با وجودی که اعتراضات از هفته آخر شهریور امسال با مرگ مهسا (ژینا) امینی، دختر ۲۲ ساله سقزی در بازداشت گشت ارشاد و واکنش به تحمیل حجاب اجباری آغاز شد، اما معترضان در بسیاری از شعارها تاکید داشتند که اصل نظام نشانه است و خواهان برافتادن کل حکومت هستند.
۵۳ درصد از موافقان اعتراضات در داخل گفته‌اند آماده هستند که در اعتراضات آتی مشارکت کنند. ۷۵ درصد از ایرانیان داخل کشور که حامی اعتراض هستند و تحریم و نخریدن محصولات شرکت‌های وابسته به نظام را نیز توصیه می‌کنند.
نظرسنجی این موسسه دیدگاه ایرانیان داخل و خارج را نیز در خصوص ائتلاف میان مخالفان حکومت جویا شده است؛ ۵۹.۲ درصد از ایرانیان داخل که حامی اعتراضات هستند، با حمایت از تشکیل شورای انتقال قدرت و دولت موقت حمایت کرده و هر پاسخ دهنده حدود ۷ چهره را برای عضویت در چنین شورایی انتخاب کرد.
حمایت از چنین تحولی در میان ایرانیان برون مرزی که موافق اعتراضات هستند، به بیش از ۷۳ درصد می‌رسد با این تفاوت که این دسته از ایرانیان به طور میانگین ۹ شخصیت را منتخب خود در چنین شورایی معرفی کرد.
شاهزاده رضا پهلوی محبوب‌ترین شخصیت برای ایرانیان داخل مرز و برون مرز در میان ۳۴ فردی است که نام آنها در این نظرسنجی مطرح شده است.
مریم رجوی نیز آخرین فرد این فهرست است. سازمان مجاهدین خلق خانم رجوی را «رئیس جمهور منتخب» خود می‌نامد.
درصد پاسخ‌دهندگان خارج از کشور که شاهزاده رضا پهلوی را برای عضویت در شورای همبستگی انتخاب کردند، ۶۷.۱ درصد و در میان ایرانیان داخل، ۴۸.۶ درصد است.
پس از شاهزاده رضا پهلوی، علی دایی، اسطوره فوتبال که در ایران ساکن است، قرار گرفته است. محبوبیت آقای دایی که حامی اعتراضات بود، برای ایرانیان داخل کمی بیشتر از نگاه خارج‌نشینان است.
علی کریمی، اسطوره دیگر فوتبال که به تازگی از بیم تهدیدهای جمهوری اسلامی ایران ساکن آمریکا شد، در جایگاه سوم محبوبیت ایرانیان داخل و خارج قرار دارد با این تفاوت که محبوبیتش در میان ایرانیان داخل بیشتر است.
حامد اسماعیلیون، سخنگوی انجمن هواپیمای ساقط شده اوکراینی، نفر چهارم و فاطمه سپهری، زندانی سیاسی، نفر هفتم این فهرست هستند.
۲۸.۵ درصد از پاسخ‌دهندگان داخل کشور از برقراری نظام جمهوری ریاستی و ۲۲.۳ درصد نظام پادشاهی مشروطه برای آینده ایران حمایت کردند. ۲۹.۳ درصد از ایرانیان خارج نظام جمهوری پارلمانی را ترجیح داده و ۲۵.۱ درصد آنان حامی پادشاهی مشروطه هستند.
بر اساس گزارش «گمان»، میزان اعتبار این نظرسنجی ۹۵ درصد و میزان خطای آن تا ۵ درصد در جامعه هدف در داخل ایران است.
مسئولان نظرسنجی معتقدند که نظرسنجی صورت گرفته در قبال ایرانیان خارج، هر چند قابل تعمیم به تمامی ایرانیان ساکن خارج کشور نیست، اما با توجه به حجم نمونه بالا، توزیع متوازن نمونه و حضور پاسخ‌دهندگان از ۱۳۰ کشور، «می‌تواند دیدگاه بخش بزرگی از ایرانیان خارج کشور را بازتاب دهد».
این موسسه از تیم سایفون و رسانه‌های ایران اینترنشنال و صدای آمریکا به عنوان نهادهایی که در میان انتشاردهندگان عمومی پرسشنامه‌ها بوده‌اند، قدردانی کرده است.
