سازمان توسعه تجارت ایران از شروع به فعالیت نخستین «بانک روسی» در ایران با نام بانک VTB خبر داده و آن را دستاوردی «مهم» خوانده است.
به گزارش فرانیوز، علیرضا پیمان‌پاک، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس‌کل سازمان توسعه تجارت، با انتشار توییتی از افتتاح شعبه بانک VTB در ایران خبر داد و مدعی شد که «حضور این بانک در انتقال بخشی از درآمدهای ارزی از شبکه تراستی به شبکه بانکی مؤثر خواهد بود.»
در حال حاضر حکومت‌های ایران و روسیه و همچنین سیستم‌های پولی و بانکی هر دو کشور تحت تحریم‌های تنبیهی شدید بین‌المللی قرار دارند که نقل‌وانتقال متداول پول و ارز را برای آنها غیرممکن یا با مشکلات فراوان روبرو کرده است.
خبرگزاری حکومتی فارس که زیر نظر سپاه اداره می‌شود نیز مدعی شد که «با شروع به کار رسمی بانک VTB روسیه در ایران، شرایط برای دسترسی کم‌هزینه و ایمن فعالان اقتصادی ایران به سیستم بانکی کشورهایی از اروپا، آفریقا و آسیا فراهم می‌شود و زمینه تامین بخش عمده نیاز کالای اساسی از طریق روسیه ایجاد خواهد شد.»
این ادعا در حالی مطرح می‌شود که در پی آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین، وی‌تی‌بی یکی از بانک‌های روسی بود که تحت تحریم کامل ایالات متحده و اتحادیه اروپا قرار گرفت و از فعالیت در کشورهای اروپایی منع شد. پس از تحریم این بانک و نیز پس از آن که از سبد سرمایه‌گذاری آمریکایی‌ها حذف شد، نیمی از ارزش خود را در بورس مسکو را از دست داد.
با تشدید تحریم‌های اقتصادی جمهوری اسلامی و روسیه از سوی جامعه جهانی، این دو کشور در صدد گسترش مناسبات پولیِ بین خود هستند و بر همین اساس در اواخر دی‌ماه گذشته، محمد مخبر، معاون اول ابراهیم رئیسی از «توافقات خوب» در رفع مسائل و موانع بانکی میان دو کشور خبر داد.
به گفته مخبر ایران و روسیه با استفاده از ارز ملی دو کشور در مبادلات تجاری می‌توانند بخش زیادی از مسائل بانکی موجود را از میان بردارند و این اقدام می‌تواند به گسترش مبادلات تجاری فی‌مابین منجر شود.
همچنین در همان زمان محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی ایران، در دیدار با هیئت بانکی و اقتصادی روسیه بر پیگیری اجرای سند اقدام مشترک بانک‌های مرکزی دو کشور و گسترش مناسبات پولی تأکید کرد.
البته در بهمن‌ماه سال گذشته نیز بانک مرکزی ایران اعلام کرد که سامانه‌های پیام‌رسان ملی بانک‌های مرکزی دو کشور ایران و روسیه به یکدیگر متصل شدند و بدین ترتیب غیر از بانک‌های روسی، امکان اتصال بانک‌های ایرانی با ۱۰۶ بانک در ۱۳ کشور نیز فراهم شده است.
هرچند که این اقدام برخلاف آنچه از سوی روس‌ها و ایرانی‌ها تبلیغ می‌شود چندان هم راهگشا نیست. زیرا این شبکه بین‌بانکی روسی که از آن صحبت می‌شود و نماینده بانک مرکزی روسیه در رابطه با آن به خبرگزاری ایسنا می‌گوید مزیتش عدم اثرگذاری تحریم‌های غربی بر آن است، به کشورهای بسیار محدودی متصل است.
آن‌طور که کارشناسان مالی می‌گویند این شبکه بین‌بانکی تنها به بانک‌های کشورهای بلاروس، سوریه و چند کشور کوچک بعلاوه چند بانک عراقی متصل است. حتی چین به عنوان هم‌پیمان روسیه نیز که شبکه بین‌بانکی «CIPS» خود را دارد، هنوز به این شبکه بین‌بانکی متصل نیست.
با این حال، برخی کارشناسان اقتصادی معتقدند که اقتصاد دو کشور ایران و روسیه آن قدر قدرتمند نیست که بتواند تبادل کالا با واحد‌های پولی دو کشور را به راه حلی کارساز تبدیل کند.
