به گزارش فرانیوز، نگاهی داریم به عناوین و گزارشات چند روزنامه صبح کشور که در ادامه می خوانید؛
روزنامه اعتماد نوشت: آیا اسراییل به دنبال کشاندن جنگ به خاک لبنان است؟
سال جدید میلادی در حالی آغاز شد که منطقه کوچکی به نام غزه درگیر جنگی یک‌طرفه و ناعادلانه با رژیم اسراییل است. با گذشت سه ماه از جنگ «شمشیرهای آهنین» گروه‌های وابسته به محور مقاومت با تشدید حملات در جبهه‌های مختلف سعی داشتند تا جلوی پیشروی نیروی زمینی اسراییل در باریکه غزه را بگیرند.
هم‌زمان نیروهای سنتکام و کشورهای اروپایی با فعال کردن استعدادهای نظامی خود در منطقه غرب آسیا سعی کردند تا نوعی موازنه در برابر محور مقاومت به نفع رژیم صهیونیستی ایجاد کنند. با وجود حملات نقطه‌ای و هدفمند طرفین منازعه علیه یکدیگر، سطح تنش میان ایران و دولت امریکا به شکل قابل توجهی افزایش یافته است.
به‌رغم افزایش تبادل آتش در جبهه‌های لبنان، دریای سرخ، عراق و سوریه اما به نظر می‌رسد به دلیل وجود «کانال‌های غیررسمی» و «خطوط نامرئی قرمز» هنوز بحران غزه از کنترل خارج نشده است. با این حال طی یک ماه اخیر نیروهای سنتکام با اتخاذ موضع تهاجمی در جبهه‌های مختلف سعی دارد تا به سلسله‌حملات مقاومت پاسخ دهد.
در چنین شرایطی سوال کانونی این یادداشت آن است که آیا خاورمیانه در آستانه جنگ بزرگ منطقه‌ای قرار دارد؟ گروه‌های مقاومت از منظر راهبردی «وحدت میان میدان‌ها» متناسب با شرایطی داخلی کشورهای منطقه سعی کردند تا پایگاه‌ها، انبارها و منافع امریکا و رژیم اسراییل را در سراسر منطقه غرب آسیا هدف قرار دهند.
به گزارش سازمان تجارت دریایی بریتانیا پس از اعلام این هشدار بیش از ۲۰ حمله یا اقدام علیه کشتی‌های تجاری- نظامی وابسته به رژیم اسراییل و متحدان آن انجام شد. در واکنش به حملات صنعا، لوید آستین با سفر منطقه‌ای به خلیج فارس از شکل‌گیری ائتلاف دریایی «نگهبانان رفاه» با حضور ۳۹ کشور جهان خبر داد.
وظیفه این ائتلاف دریایی ایجاد «نیروی امنیتی» و شکل‌گیری خط امن برای کشتی‌های تجاری در دریای سرخ اعلام شده است. با وجود تشکیل این ائتلاف نظامی و افزایش فشار سیاسی مقامات غربی، همچنان حملات انصارالله در محدوده دریای سرخ و تنگه باب‌المندب ادامه دارد. به عنوان مثال در روز سوم ژانویه سازمان امنیت دریایی انگلیس از شلیک ۳ موشک از شهر «تعز» یمن به سمت یک کشتی در دریای سرخ خبر داد.
در واکنش به تداوم رویکرد نظامی محور مقاومت، روزنامه دیلی تلگراف مدعی شد که لندن- واشنگتن در حال بررسی طرحی برای حمله هوایی و موشکی به یمن هستند. تنها چند ساعت پس از انتشار این خبر دیوید کامرون وزیر خارجه انگلیس در تماس تلفنی با امیر عبداللهیان، وزیر خارجه کشورمان، ایران را مسوول تداوم حملات انصارالله در دریای سرح دانست.
مجموعه این تحولات از افزایش سطح تنش‌ها در محدوده تنگه باب‌المندب خبر میدهد. به گزارش بنگاه خبری فاکس‌نیوز طی سه ماه اخیر نیروهای مقاومت در عراق و سوریه بیش از ۱۱۸ بار به پایگاه‌ها و انبارهای وابسته به ارتش امریکا حمله کردند. در واکنش به این حملات نیروهای امریکایی روز شنبه نهم دی‌ماه طی حملات هوایی به شهر مرزی البوکمال نیروهای مقاومت را در مرز عراق و سوریه هدف قرار دادند. پیش از این امریکایی‌ها در پاسخ به حمله مقاومت به اطراف فرودگاه اربیل سه پایگاه مرتبط با کتائب حزب‌الله را هدف قرار دادند.
این حملات سبب شد تا نیروهای مقاومت در عراق و سوریه به صورت مستمر پایگاه‌های امریکا را در منطقه شامات هدف حملات راکتی- پهپادی قرار دهند. برخی کارشناسان معتقدند افزایش پینگ‌پنگی دامنه آتش میان طرفین منازعه ممکن سبب خارج شدن اوضاع از کنترل و جنگی بزرگ در منطقه شود. در جبهه شمال اما به نظر می‌رسد اسراییل رویکرد تهاجمی‌تری اتخاذ کرده باشد.
روز چهارشنبه ششم دی‌ماه ارتش اسراییل به وسیله سه موشک خانه شهید سید رضی موسوی را در زینبیه دمشق هدف قرار داد. طی سالهای اخیر این سردار ایرانی مسوول پشتیبانی و لجستیک جبهه مقاومت در عراق و سوریه بوده است.
به فاصله کمتر از یک هفته رژیم اسراییل با حمله پهپادی به بیروت شهید صالح العاروری مسوول شاخه کرانه باختری جنبش حماس را هدف قرار داد. در پاسخ به ترورهای فوق و حملات پراکنده توپخانه رژیم به مناطق غیرنظامی در جنوب لبنان، بلندی‌های جولان نیز به یکی از اهداف مشروع مقاومت تبدیل شد. بامداد پنجشنبه هفتم دی‌ماه مقاومت اسلام عراق اعلام کرد یک هدف استراتژیک را طی یک حمله پهپادی در جنوب شهرک «الیاد» در بلندی‌های جولان هدف قرار داده است. مجموعه حوادث جاری در جبهه شمالی این سوال را در میان تحلیلگران ایجاد کرده است که آیا تل‌آویو به دنبال تکرار راهبرد «صدور بحران» و کشاندن جنگ به خاک لبنان است؟
پیش از این الی کوهن و بنی گانتز از محدود بودن زمان مذاکرات دیپلماتیک و احتمال حمله نظامی به مواصع حزب‌الله لبنان خبر داده بودند. به نظر می‌رسد ارتش اسراییل قصد دارد با اتخاذ موضع تهاجمی در برابر مقاومت، بازدارندگی از دست رفته خود را احیا کند. ترور فرماندهان و مقامات ارشد مقاومت در سوریه و لبنان ضمن آنکه می‌تواند سبب بازشدن جبهه هشتم در برابر رژیم اسراییل شود اما در معنایی دیگر می‌تواند نوع تلاش غیرعقلانی از سوی نتانیاهو برای پاسخ به مطالبات افکار عمومی اسراییل و پایان جنگ تا پایان ماه جاری میلادی قلمداد شود. به گزارش نیویورک تایمز آنتونی بلیکن وزیر خارجه امریکا قصد دارد بار دیگر برای بررسی آخرین وضعیت میدانی و گزینه‌های آتش‌بس به منطقه خاورمیانه سفر کند.
برخلاف اسراییل که علاقه‌مند به گسترش دامنه جنگ است اما دولت بایدن به دلیل نزدیک بودن انتخابات ریاست‌جمهوری هیچ علاقه‌ای به جنگ منطقه‌ای با ایران دارد. تحولات روزهای آتی مشخص خواهد کرد که کدام‌یک از طرفین منازعه موفق خواهند شد تا مسیر جنگ را مشخص کنند.
روزنامه جوان نوشت: چرا ترامپ نمی‌تواند به آسانی در انتخابات ۲۰۲۴ پیروز شود؟
با نگاهی به وقایع سال گذشته میلادی یک ناهماهنگی و به هم ریختگی را در عرصه سیاست داخلی ایالات متحده میتوان مشاهده کرد واقعیت این است که در تاریخ ایالات متحده هیچگاه وضعیت سیاسی و قضایی آمریکا تا به این حد بحرانی نبوده و در این میان در سال ۲۰۲۳ این بحران به یک پیچیدگی محسوس و علنی تبدیل شد. این در حالیست که بیکاری در آمریکا که چیزی در حدود ۹ درصد برآورد شده بود، با روی کار آمدن بایدن به دو درصد کاهش پیدا کرد اما در این میان مشکلاتی از ناحیه بایدن و خانواده او وجود داشت که حالا به محور فعال شدن جمهوری خواهان علیه وی تبدیل شده است.
در سال گذشته بارها و بارها اخباری در مورد وضعیت جسمانی بایدن و افزایش سن او و تاثیر این موضوع بر روند اجرایی در کاخ سفید منتشر شد. این اخبار به صورت دقیق از ناحیه دونالد ترامپ رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده رصد و حتی به سخره گرفته میشد تا بتواند افکار عمومی ایالات متحده و به خصوص طیف همسو با خود را علیه بایدن و دموکرات ها تحریک کند.
از سوی دیگر بحث پرونده فرزند جو بایدن هانتر بایدن هم از موضوعاتی بود که در سال گذشته میلادی توسط جمهوری خواهان به یک اهرم فشار علیه وی و تیمش تبدیل شد و بر همین اساس باید گفت که تنش در این دو محور در سال گذشته میلادی بیش از هر زمان دیگر برجسته شد.
یکی دیگر از تحولات مهم در عرصه داخلی آمریکا بحث صدور حکم دادگاه ایالت کلراد و علیه ترامپ بود. در این ایالت و بر اساس حکم مذکور از درج نام ترامپ در میان نامزدهای حزب جمهوری خواهان جلوگیری به عمل آمد که بعدا این موضوع حل و فصل شد اما چند روز پیش و در واپسین روزهای سال ۲۰۲۳ میلادی مشابه همین حکم در ایالت مین صادر شد. ایالت مین برای جمهوری خواهان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و به همین دلیل حکم دادگاه این ایالت علیه دونالد ترامپ می تواند موجب به وجود آمدن مشکل برای رئیس جمهوری پیشین آمریکا و به خصوص حزب جمهوری خواه شود. بر این اساس ممکن است که این موضوع در سال ۲۰۲۴ در سایر ایالات تکرار شود که بدون شک ترامپ را به چالش خواهد کشید.
در این میان باید باید توجه کرد که بحث دادگاههای ترامپ و محکومیت وی هنوز هم به نتیجه نهایی نرسیده است و اساسا نمی توانیم او را تا به این لحظه حاشیه نشین انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا بدانیم او هنوز به صورت رسمی محکوم نشده و به همین دلیل معتقدم که در ماههای آینده شاهد یک تنش اساسی در این خصوص میان هر دو حزب و قوای پشت پرده آنها خواهم بود. آنچه در سال ۲۰۲۳ مشاهده شد و بدون شک در سال جدید میلادی و تا روز برگزاری انتخابات ریاست جمهوری هم تشدید می شود موضوع انتشار نظر سنجی ها در مورد انتخابات ریاست جمهوری و همچنین نامزدهای انتخاباتی است. بارها و بارها دیده شده که آمارهای مختلفی از سوی رسانه ها و موسسات نظر سنجی به صورت جمعی یا انفرادی منتشر شده و همین ارقام به سرعت بر افکار عمومی تاثیر می گذارد.
باید دانست که در سال ۲۰۱۶ و در اثنای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تمام نظر سنجی ها نشان از پیروزی هیلاری کلینتون در مقابل ترامپ داشت اما خروجی دقیقا بر عکس شد و ترامپ به کاخ سفید رفت. لذا باید بگویم که این نظر سنجی ها در هفته ها و ماه های منتهی به انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا تشدید می شود اما هیچگونه مبنای واقعی ندارد و اساساً هیچکسی نمی تواند در مورد نتیجه این رویداد مهم پیش گویی یا گمانه زنی کند.
روزنامه شرق به موضوعی با عنوان دلار سرگردان پرداخت و نوشت؛
دلار نیما دلار ترجیحی دلار سنا دلار جهانگیری دلار بازار متشکل دلار آزاد و…. این اصطلاحات سالهای اخیر بازار ارز کشور بوده است. اصطلاحاتی که زاده ارز چند نرخی بوده و حالا بسیاری از برآوردها و آمارهای اقتصادی را به خطا انداخته است؛ تا آنجا که رقم تولید ناخالص داخلی کشور یا درآمد نفتی ارقام صادرات و واردات و بسیاری از ارقام کلیدی اقتصاد دچار ابهام شده است و گاهی خروجی مراجع آماری را با یکدیگر بسیار متفاوت کرده و نتایج متناقضی را منعکس میکند .
این موضوع از نظر وحید شقاقی شهری عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی یکی از گرفتاریهای بزرگ برنامه ریزی اقتصادی برای کشور است؛ زیرا امکان داده سنجی را دشوار کرده است. او تأکید میکند که گذشته از این ارز چند نرخی باعث رانت و فساد شده است.
شاید یکی از مهمترین مصادیق این گفته شقاقی شهری، فساد چای دبش باشد که اخیرا عنوان بزرگترین رقم فساد مالی در کشور را به نام خود ثبت کرده است؛ آن هم در شرایطی که کشور سخت ترین تحریمهای اقتصادی را تجربه میکند و از نظر ورودی ارز زیر فشار است. با این حال ارز چند نرخی به نام مردم و به کام سودجویان تمام شده است.
فساد چای دبش دوباره بحث ارز چند نرخی را به بحثی داغ در محافل اقتصادی تبدیل کرده است. مباحثی که میگوید دولت برای مهار این وضعیت و کنترل فساد ارز چند نرخی چه گزینه هایی پیش رو دارد؟ وحید شقاقی شهری، اقتصاددان در گفت وگو با «شرق» چگونگی ایجاد اختلال توسط ارز چند نرخی در اقتصاد و بازار ارز کشور را تشریح کرده و توضیح میدهد که برای مهار این شرایط چه راهکارهایی وجود دارد.
او با اشاره به آینده پیشرانهای اقتصادی و بنگاه های تولیدی در صورت ادامه روند موجود میگوید: «رژیم های پولی چند نرخی ارز موجب اخلال در فرایند تخصیص بهینه نهاده های اولیه تولید و منابع مالی اقتصاد کلان می شود که به ترتیب زمینه کاهش بهره وری عوامل تضعیف رشد اقتصادی و همچنین افزایش میان مدت قیمت ها را فراهم می کنند».
این استاد دانشگاه توضیح می دهد: «در حقیقت رژیم های چند نرخی ارز از طریق ایجاد شکاف میان نرخهای رسمی و غیر رسمی موجب کاهش بهره وری در بازار عوامل تضعیف قدرت رقابت بین المللی تولیدات بخشهای قابل تجارت خصوصا بخشهای منتفع از ارزهای ترجیحی کاهش رابطه مبادله و همچنین تضعیف تراز تجارت خارجی می شوند.
شقاقی شهری ثبات نرخ ارز در این روزها را آرامش قبل از توفان تصور کرده و میگوید: «احتمالا انتظارات تورمی در سال آینده با توجه به انتخابات آمریکا مجددا نمود پیدا میکند و شاهد تکانه های اقتصادی خواهیم بود. در واقع هر چقدر به زمان برگزاری انتخابات آمریکا نزدیک میشویم ناگزیر بازار ارز متأثر میشود و متأسفانه سیاستهای بانک مرکزی سهم اندکی در مقابل سیل انتظارات تورمی خواهد داشت».
روزنامه مردم سالاری در موضوعی با عنوان چین برنده تحریمهای ایران نوشت:
استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا اظهار داشت یقین دارم عزم جدی برای برنامه زدایی و بودجه زدایی در کشور وجود دارد تا با مصلحت روز منابع تخصیص داده شود و این تفکری که می گوید که نیازی به برنامه و بودجه در کشور نیست با اندیشه مکتب اتریش منطبق است و با این تصور که امکان بازگشت سیاستهای دهه اول انقلاب وجود ندارد باید منتظر بروز فاجعه در سال ۱۴۰۳ باشیم.
به گزارش ایلنا حسین راغفر در نشست «نگاهی به بودجه سال ۱۴۰۳ کشور با بیان اینکه دولتها ترجیح میدهند بدون برنامه با دست باز و بدون پایبندی به تعهدات براساس شرایط روز عمل کنند اظهار داشت: در بودجه ۱۴۰۳ حجم فروش درآمدهای حاصل از نفت ۵۸۵ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده که نسبت به قانون بودجه ۱۴۰۲، ۱۱ درصد کاهش پیدا کرده و در بودجه سال آینده درآمد مالیاتی ۹ درصد افزایش یافته و به ۴۵ درصد درآمد کل دولت رسیده است.
وی ادامه داد درآمد حاصل از واگذاری اوراق مالی و مشارکت ۲۵۴ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده که یک درصد افزایش داشته است و باید در نظر داشت که در سال آینده ۲۳۳ هزار میلیارد تومان اوراق سررسید خواهد شد. درآمد گمرکی که در بودجه امسال ۱۴۲ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود که با توجه به اینکه درآمدها تا به امروز نشان داد که این رقم بیش برآورد شده در بودجه ۱۴۰۳ تلاش شده که این رقم در همین حدود حفظ شود همچنین فروش اموال منقول و غیرمنقول ۱۲۲ هزار تومان بوده که با توجه به عملکرد سال جاری این رقم هم بیش برآورد بود.
در ۱۰ ماه ۲۰۲۳ میزان صادرات ۱.۵ میلیون بشکه رسید که البته بخشی عمده ای از آن روی دریا ذخیره شده است. آمریکا در دو الی سه سال اخیر به امید توافق جدید با ایران در تحریم ها جدیت گذشته را نداشت.
راغفر با تاکید بر اینکه در این شرایط برنده این تحریم ها کشور چین بود، گفت: در شرایط تحریمی هزینه واردات نفت برای چین از کشورهای ایران روسیه و ونزوئلا به شدت کاهش پیدا کرد و بر اساس گزارشها در ۹ ماه ۲۰۲۳ چین روزانه بیش از ۷۲ میلیون بشکه نفت از کشورها وارد کرده که یک چهارم واردات این کشور بوده است و در سال جاری با کاهش فشار آمریکا صادرات نفت ایران افزایش یافته و واردات چین از نفت ایران ال ۶۰ درصد افزایش پیدا کرد چین توانست ۴ میلیارد و ۳۴۰ میلیون دلار در واردات نفت از روسیه ۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار در واردات نفت از ایران و یک میلیارد و ۱۷۰ میلیون دلار در واردات نفت از ونزوئلا سود ببرد. وی ادامه داد امسال بیش از ۹۰ درصد فروش نفت ایران به چین بوده اما این پیش بینی برای سال ۱۴۰۳ خوشبینانه است.
طبق شبیه سازی یک شرکت مشاوره ای آمریکایی آمریکا درصدد علمیلاتی کردن تحریم ها است تا به چینیها فشار وارد کند تا میزان خرید را تا ۳۰۰ هزار بشکه کاهش دهد که این عدد ۳ دهم درصد از تقاضای جهانی است. همین باعث افزایش ۴ الی ۵ دلاری نرخ جهانی نفت میشود که البته کشور عربستان در مدت کوتاهی امکان تامین و جبران این میزان تقاضا را خواهد داشت.
در نهایت این یکی از تبعات جنگ غزه است که بر روی بازار جهانی و درآمدهای نفتی ایران اثر می گذارد و این تحرکات کنگره و کاخ سفید برای فشار بیشتر بر روی ایران است بنابراین در لایحه بودجه ۱۴۰۳ درباره میزان فروش نفت بازنگری اساسی صورت بگیرد.
روزنامه هم میهن در مطلبی با عنوان رقابت سخت بازیگران انرژی در خاورمیانه نوشت:
چرا رویای تبدیل ایران به هاب محصولات پتروشیمی در جهان به ثمر ننشست؟
چندی پیش خالد الفالح، وزیر سرمایه‌گذاری پادشاهی عربستان سعودی گفت، برآورد میشود ۶۰۰ میلیارد دلار تا سال ۲۰۳۰ در بخش پتروشیمی سعودی سرمایه‌گذاری شود. این سرمایه‌گذاری که این مقام سعودی از آن یاد کرده، بخشی از یک برنامه بلندمدت تا سال ۲۰۳۰ است که شامل سرمایه‌گذاری حدود ۳ تریلیون دلار در بخشهای مختلف میشود.
هدف از این سرمایه‌گذاری، دستیابی به اهداف چشم‌انداز اقتصادی عربستان تا سال ۲۰۳۰ است. اهمیت این خبر در آن است که براساس تحلیل‌ها، تقاضای جهانی برای محصولات پتروشیمی در سال ۲۰۲۴ ممکن است تا ۵۰درصد رشد کند که نشان‌دهنده اهمیت و فرصت‌های زیادی در این بخش است.
در کنار تمرکز عربستان بر جذب سرمایه‌گذاری در بخش پتروشیمی، کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس، برنامه‌ای برای سرمایه‌گذاری ۳۲۵ میلیارد دلاری در پروژه‌های آینده در حوزه‌های انرژی شامل نفت، گاز و پتروشیمی در دست دارند.
این سرمایه‌گذاری بخشی از استراتژی این کشورها برای توسعه بخشهای انرژی و افزایش تولید و صادرات محصولات پتروشیمی است. عراق که خود خارج از این شورا قرار دارد هم اعلام کرده برای تبدیل شدن به یک قطب پتروشیمی در سطح جهانی، پروژه‌ای به نام «نبراس» را در دست اجرا دارد که به ۴۰ تا۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد.
احمد مهدوی، دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی در روز بزرگداشت این صنعت با اشاره به رقم سرمایه‌گذاری عربستان در صنعت پتروشیمی گفت: «عربستان ۶۰۰ میلیارد دلار در صنعت پتروشیمی سرمایه‌گذاری میکند، درحالی‌که ما از ابتدا تنها ۶۰ میلیارد دلار در این صنعت سرمایه‌گذاری کرده‌ایم و این باعث میشود بازارهای ما اشغال شود.»
در کنار این اخبار که نشان از پیشرفت کشورهای عربی رقیب ایران در منطقه دارد، کشور ما به‌واسطه تحریم‌ها و انزوای بین‌المللی از منظر اقتصادی، به بیرون از گود سرمایه‌گذاری پرت شده است.
طوری‌که براساس داده‌های موجود میانگین جذب سرمایه‌گذاری خارجی مصوب ایران در سه سال گذشته، فقط ۵/۱میلیارد دلار بوده است، رقمی مصوب و نه محقق‌شده!
همچنین براساس صحبت‌های او این صنعت که مهمترین صنعت ایران پس از صنعت نفت برای ارزآوری به کشور است، صنعت پتروشیمی توانسته در طول بازه پنج‌ساله، ۶۱ میلیارد دلار برای کشور ارزآوری داشته باشد.
