کیوسک امروز؛ معنای عدم صدور قطعنامه آژانس علیه ایران/ زلزله حقوق نجومی در دولت و تشکیل کمیته تحقیق و تفحص/ فقر با دستور از بین نمی‌رود/ رمزگشایی از مواضع گروسی در نشست شورای حکام آژانس/ تحریم، چالش توسعه ایران

به گزارش فرانیوز، نگاهی داریم به عناوین و گزارشات چند روزنامه صبح کشور که در ادامه می خوانید؛

روزنامه اعتماد در گزارشی معنای عدم صدور قطعنامه آژانس علیه ایران را مورد بررسی قرار داده و نوشته است:

سرانجام نشست شورای حکام انرژی اتمی دیروز برگزار شد و این اگر مصوبات سفر استانی اوایل دهه ۸۰ را دولت ها عمل می کردند.

این نهاد بین المللی بدون اینکه قطعنامه ای علیه ایران صادر کند نشست دیروز خود را پایان داد البته گروسی خواستار اطلاع رسانی ایران در خصوص سایتهایی چون دورغوزآباد و ورامین شد، فضایی که در شورای حکام برقرار است بسیار تحت تاثیر برنامه ریزی های آمریکا قرار دارد.

به هر حال بر اساس گزارش رویترز ایران و آمریکا مذاکراتی محرمانه با هم داشته اند و دو طرف قرار و مدارهای پنهانی منعقد کرده اند. رویکردی که منجر به تبادل زندانیان دو طرف آزادسازی مطالبات ایران از کره جنوبی و افزایش صادرات ایران به یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در هر روز شده است.

قرار و مداری که رسانه های بین المللی از آن با عنوان «قرارداد موقت پنهانی یاد میکنند اما احتیاط دو طرف در رسانه ای کردن مذاکرات به این دلیل است که بایدن در صورت هر اقدامی در خصوص ایران باید کنگره را در جریان قرار بدهد؛

بنابراین گفت وگوها در فضای سکوت رسانه ای برگزار میشود تا تبعات داخلی برای آمریکا به دنبال نداشته باشد از آنجا که آمریکا در آستانه انتخابات آینده است و اکثریت مجلس نمایندگان هم در اختیار جمهوری خواهان قرار دارد بایدن با احتیاط تلاش میکند جلوی هر نوع هیاهویی را در فاصله یک و سال نیم مانده به انتخابات آمریکا بگیرد.

ضمن اینکه به دنبال آن است توافقات نیم بند و کم ارزشی هم با ایران داشته باشد تا بتواند از آن برای سنگین کردن سبد دستاوردهای خود در حوزه سیاست خارجی از آن بهره ببرد.

به این دلیل است که از یک طرف توافق برای تبادل زندانیان صورت گرفته و در ازای آن هم شش میلیارد دلار طلب ایران از کره جنوبی آزاد شده است. در عین حال ایران پذیرفته تا غنی سازی ۶۰ درصدی خود را تعدیل کند مبتنی بر این نقشه راه شورای حکام از یک طرف قطعنامه ای علیه ایران صادر نمیکند.

اما از سوی دیگر در خصوص سایتهای دورغوز آباد و ورامین پرسشهایی را مطرح کرده و خواستار شفافیت بیشتر ایران شده است گروسی همچنین اعلام کرد که ایران هنوز توافقات قبلی با آژانس در خصوص افزایش نظارتها و نصب دوربینهای جدید را اجرایی نکرده است.

براساس گزارشها گروسی اعلام کرده هنوز نمی‌تواند اقدامات ایران را مطلوب ارزیابی کرده و بگوید که ایران همه تعهداتش را عملی کرده است اما با فشاری که آمریکا اعمال کرده، آژانس قطعنامه ای علیه ایران صادر نکرده تا امکان توافق در آینده از میان نرود در بدبینانه ترین حالت آژانس تنها بیانیه ای در مورد ایران صادر میکند.

به نظر میرسد آژانس بین المللی انرژی اتمی خواستار حضور کارشناسان جدید خود به ایران و نصب دوربین های جدید است. مساله مهم بعدی ارسال فیلمهای این دوربین ها به مسوولان آژانس است که هنوز این خواسته هم عملیاتی نشده است.

در کل میتوان گفت هرچند گروسی رضایت کاملی از ایران ندارد اما به دلیل دادوستدها و گفتگوهایی که میان ایران و آمریکا صورت ،گرفته قطعنامه ای علیه ایران صادر نکرده است.

باید دید این روند طی ماه های آینده چه سمت و سویی پیدا میکند و آیا دو طرف خواهند توانست از دل منافع متضاد راهی به سمت توافق و تعامل پیدا کنند یا نه؟

روزنامه ابرار نیز به مبحث زلزله حقوق نجومی در دولت و تشکیل کمیته تحقیق و تفحص پرداخته است‌.

یک نماینده مجلس با بیان اینکه کمیته تحقیق و تفحص برای نظارت بر وضعیت فعالیتهای مالی صندوق – ذخیره فرهنگیان تشکیل شده است، عنوان کرد: نباید فعالیت های صندوق را به حال خود رها کنیم.

احمد حسین فلاحی عضو کمیسیون آموزش تحقیقات و فناوری مجلس در واکنش به برکناری – معاون مالی صندوق ذخیره فرهنگیان به دلیل دریافت اضافه کار نامتعارف و امکان تحقیق و تفحص از این صندوق توضیح داد: فعلا که گزارشی از تحقیق و تفحص در صندوق ذخیره به کمیسیون آموزش نیامده است. در حدود سه سال گذشته کمیسیون آموزش – به دنبال مسائل مختلف صندوق ذخیره فرهنگیان بوده است و مهمترین مسئله آن بحث اصلاح اساسنامه صندوق است که متاسفانه تا به حال برای اجرای آن به سمت ما نیامده اند تا این کار را انجام دهیم.

فلاحی در مورد شفاف سازی هایی که باید در زمینه تبادلات مالی صندوق ذخیره صورت بگیرد اینطور بیان کرد: شفاف سازی مبادلات مالی صندوق با اصلاح ساختار داخلی آن امکان پذیر است بیشترین چیزی که ما دنبال آن هستیم بدهی دولت به صندوق است. همچنین توسعه خدمات دهی صندوق که در زمان اشتغال و بازنشستگی برای فرهنگیان قابل استفاده باشد. فعلا معلمان در زمان اشتغال نمی توانند از صندوق استفاده کنند و فقط در دوران بازنشستگی امکان بهره برداری از آن وجود دارد. این امر درست نیست و کمیسیون دنبال تغییراتی است که باعث گستردگی بهره مندی فرهنگیان از مزایای صندوق شود. فعلا که گزارشی از تحقیق و تفحص در صندوق ذخیره به کمیسیون آموزش نیامده است.

در حدود سه سال گذشته، کمیسیون آموزش به دنبال مسائل مختلف صندوق ذخیره فرهنگیان بوده است و مهمترین مسئله آن بحث اصلاح اساسنامه صندوق است که متاسفانه تا به حال برای اجرای آن به سمت ما نیامده اند تا این کار را انجام دهیم.

این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: باید شرایط
به شکلی پیش برود که صندوق ذخیره هر چند وقت یک بار به کمیسیون آموزش گزارش ارائه کند و در خصوص اقدامات صورت گرفته توضیح بدهد. همچنین وزارت آموزش و پرورش باید حساب و کتاب‌های مالی صندوق را به دقت بررسی کند.

فلاحی با بیان اینکه کمیته تحقیق و تفحص برای نظارت بر وضعیت فعالیتهای مالی صندوق ذخیره فرهنگیان تشکیل شده است عنوان کرد: نباید فعالیت های صندوق را به حال خود رها کنیم.

صندوق ذخیره فرهنگیان موقتی نیست و صندوقی ثابت و ماندگار است و نظارت بر چنین صندوقی بسیار اهمیت دارد. با تغییر دولتها و رفت و آمد افراد گوناگون که در صندوق مسئولیت بر عهده میگیرند باید نظارت ها مستمر و دقیق باشد تا اتفاق مالی نادرستی در این موسسه رخ ندهد که منجر به نگرانی اعضا و ذی نفعان شود.

روزنامه اقتصادی امروز نیز به مطلبی با عنوان فقر با دستور از بین نمی‌رود، پرداخت نشده است.

عزت‌اله اکبری تالارپشتی، رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس دهم شورای اسلامی گفت: بنده تنها اقدامی که از رئیسی در حوزه اقتصاد مشاهده کردم این بود که او چند فرمان صادر کرده فقر از بین برود، در صورتی که فقر با فرمان از بین نمی رود بلکه با اقدامات اساسی حل میشود.

ابراهیم رئیسی در نیمه دوم اسفند ماه سال ۱۴۰۰ با این لفظ که «فقر مطلق زیبنده نظام ارزشی ما نیست و قطعا به همت بخشهای مختلف این مهم میشود در همین سال ۱۴۰۰ برطرف شود خواستار پایان فقر در ۲ هفته شد. اگر چه رئیسی دستور داده بود که فقر به سال ۱۴۰۱ نرسد اما در نیمه سال ۱۴۰۲ هنوز کشور با فقر دست و پنجه نرم می کند و با وجود تورم افسار گسیخته پیش بینی میشود که وضعیت فقر بدتر نیز شود و قشر متوسط هم به جمع فقرا بپیوندند.

رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس با اشاره به راه حلی برای حل مسئله حقوق بازنشستگان تصریح کرد: راه حل شرایط فعلی اقتصاد ایران این است که تورم کنترل شود و تولید افزایش پیدا کند. در غیر این صورت با افزایش حقوق مشکلی حل نمی شود. وقتی ارزش پول ملی کاهش پیدا می کند و از آن طرف نقدینگی افزایش پیدا میکند تورم شکل میگیرد که در نتیجه این تورم به افرادی نظیر بازنشستگان که حقوق ثابت دارند، فشار وارد می شود.

اکبریان در ادامه اظهار کرد: در شرایط فعلی میگویند پول چاپ کردیم و به بازار دادیم این اقدام منجر به افزایش نقدینگی و در نتیجه تورم میشود. در حوزه اقتصادی شرایط به این ترتیب است که اگر اقدامی به درستی انجام نشود ۱۰ تا مشکل دیگر به وجود می آید واقعیت امر این است که اداره جامعه مانند مدیریت بدن انسان است به این معنی که وقتی چشمی کور شود به مابقی اعضا هم آسیب وارد می شود.

وی با اشاره به اقدامات دولت در حوزه اقتصاد خاطر نشان کرد: در حال حاضر دولت باید مشکل کلی اقتصاد را حل کند. البته به نظر بنده دولت به دنبال حل مشکل اقتصادی کشور نیست و اگر مشکل اصلی حل نشود مواردی نظیر چاپ پول به معنای حل مقطعی مشکلات است.

این نماینده مجلس دهم همچنین یادآور شد: بنده تنها اقدامی که از رئیسی در حوزه اقتصاد مشاهده کردم این بود که او چند فرمان برای از بین بردن فقر صادر کرده، در صورتی که فقر با فرمان از بین نمی رود بلکه با اقدامات اساسی حل می شود.

روزنامه تجارت نیز گزارشی با عنوان رمزگشایی از مواضع گروسی در نشست شورای حکام آژانس مطرح کرده است.

به گزارش «تجارت»، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی در سخنرانی خود درباره ایران گفت: راستی آزمایی و نظارت آژانس در ایران درباره برجام توافق هسته ای به طور جدی تحت تاثیر تصمیم ایران در فوریه ۲۰۲۱ برای متوقف کردن تعهدات برجامی اش قرار گرفت وضعیت پس از تصمیم ایران برای خارج کردن تمامی تجهیزات راستی آزمایی و نظارتی ایران درباره برجام بدتر شد.

مدیر کل آژانس بیان کرد: دو سال و نیم از متوقف کردن موقتی اجرای پروتکل الحاقی از سوی ایران می گذرد و بنابراین ایران تا آن موقع توضیحاتی را که به آژانس میداد به روز رسانی می کرد و آژانس قادر بود به تاسیسات و دیگر محلها دسترسی تکمیلی داشته باشد.

او درباره گزارش خود در زمینه توافق پادمانی منع اشاعه تسلیحاتی اتمی با جمهوری اسلامی ایران گفت: متاسفم که هیچ پیشرفتی در زمینه اجرای فعالیتهای مقرر در بیانیه مشترک با ایران در ۴ مارس ۲۰۲۳ انجام نشده است. ایران هنوز به آژانس توضیحات فنی موثقی در زمینه وجود ذرات اورانیوم با منشا انسانی در ورامین و تور قوز آباد ارائه نکرده و به آن در زمینه محلهای فعلی مواد هسته ای مربوطه یا تجهیزات آلوده اطلاعاتی ارائه نداده است.

قاسم محبعلی، کارشناس سیاست خارجی در ارزیابی خود از اظهارات رافائل گروسی با وجود مطرح بودن موضوع توافق شفاهی ایران و آمریکا در چند وقت اخیر اظهار داشت: «آژانس با تمرکز بر تعهداتی که ایران به پیمان NPT دارد، مسئول نظارت بر برنامه هسته ای دیگر کشورها است. کشورهای که این پیمان نامه را امضا کرده اند باید از چارچوب برنامه صلح آمیز خارج نشوند آژانس وظیفه دارد که در نشستهای فصلی گزارشها را از برنامه هسته ای کشورهای مختلف در شورای حکام مطرح کند آژانس کارگزار شواری حکام و شورای امنیت سازمان است. با این تفاسیر باید توجه داشت که موضوع مذاکرات اخیر ایران و آمریکا اگر چه به نشست آژانس ارتباط دارد اما دو روند مجزای از یکدیگر هستند.

حسن هانی‌زاده در ارزیابی خود از اظهارات رافائل گروسی در آغاز نشست فصلی شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی تاکید کرد: «متاسفانه مواضع متناقض مدیر کل آژانس بین المللی موجب شده که ایران اعتماد خود را به آن نهاد از دست بدهد. طی سالهای گذشته ایران به تمامی تعهدات خود وفادار بود و حتی سطح غنی سازی اتمی ایران به زیر ۴ درصد رسید. در حقیقت ایران تمامی بندهای برنامه جامع اقدام مشترک را به صورت کامل عملیاتی کرد اما در طرف مقابل حسن نیت لازم وجود نداشت. بعد از خروج آمریکا از برجام نیز کشورهای ۴۱ گامی جدی را در زمینه دادن تضمیمن به تهران برنداشتند. با این اوصاف، واضع اخیر آقای گروسی به وضوح تحت تاثیر فشارها و دیکته آمریکا ابراز میشود؛ چرا که او قبلا با صراحت اعلام کرده بود تهران به تعهدات خود پایبند بوده اما حالا نظر خود را تغییر داده است. وی افزود: اظهارات گروسی مبتنی بر حقایق موجود نیست و بیستر متاثر از نوعی سیاسی کاری است. اظهارات او قانع کننده نیست. او نباید تحت تاثیر مواضع آمریکا و تروئیکای اروپایی قرار بگیرد و تصمیم تهاجمی را علیه ایران اتخاذ کند»

هانی‌زاده در بخشی دیگر از اظهارات خود در ارتباط با بیانیه احتمالی آمریکا و تروئیکای اروپایی اظهار داشت بیانیه احتمالی میتواند بسیار خطرناک و غیرسازنده باشد به نظر میرسد غرب به ویژه آمریکاییها به دلیل شکست در برنامه تسلیم ایران به سمت ارجاع پرونده به شورای امنیت سازمان ملل متحد گام بر میدارند آمریکایی ها تلاش دارند ایران را به سمت قرار گرفتن ذیل فصل ۷ اساس نامه سازمان ملل متحد سوق دهند.»

سرمقاله شرق نیز به مبحث تحریم، چالش توسعه ایران پرداخته است.

تحریم فرایند توسعه ایران را تحت تأثیر قرار داده و به اصطکاک جدی صنایع تبدیل شده است. بدیهی است که اولین گام توسعه یافتگی صنعتی شدن است و صنعتی شدن منوط به تولید انبوه و تولید باکیفیت و با قیمت مناسب است. در اینجا باید این نکته را یادآوری کرد که امکان تولید در تمام نقاط جهان وجود دارد اما اینکه تولید با چه قیمتی و چه کیفیتی انجام شود مهم

است و تفاوتها را بین کشورهای مختلف جهان رقم میزند. ناگفته واضح است که نخستین گام برای ایجاد صنایع و تولید کالا، سرمایه گذاری است. متأسفانه باید گفت تحریم ها سبب شده که تأمین سرمایه برای صنایع کشور بسیار دشوار شود و هم اکنون کار به جایی رسیده که کشور نه تنها برای تولید کالا گرفتار کمبود سرمایه است که فقر سرمایه در زیر ساخت های اقتصادی هم موجب شده رفاه ایرانیان با چالش جدی مواجه شود. با وجود اینکه ایران یکی از بزرگترین مالکان نفت و گاز جهان است به دلیل همین فقر سرمایه برای تأمین انرژی بازار داخلی هم دچار مشکل و تنش شده است.

باید تأکید کرد که ادامه این وضعیت میتواند تأمین انرژی برای صنایع کشور را دچار بحران کند و بخش بزرگی از صنایع را از کار بیندازد صنایعی که با مرارت تمام در طول سالهای گذشته پا گرفته اند. بنابراین باید گفت که یکی از اصلی ترین گرفتاری های تحریم، اصطکاکی است که پیش پای جذب سرمایه در ایران گذاشته است.

گذشته از این در حال حاضر کشور با خروج گسترده سرمایه مواجه شده و این مسئله سبب میشود که تأمین سرمایه از منابع داخلی هم با مشکلات جدی مواجه شود. در اینجا باید تأکید کرد که تحریم موجب اختلالات گسترده برای صادرات نفت به عنوان اصلی ترین منبع درآمد کشور شده و دولت را با کسری بودجه مواجه کرده است.

بنابراین دولت نه تنها قدرت سرمایه گذاری در زیر ساخت های اقتصادی و صنایع کشور را ندارد بلکه از اساس برای تأمین دخل و خرج خود دچار مصیبت شده است. تأمین سرمایه از بخش خصوصی هم به دلایل گوناگون امکان پذیر نیست؛ همان طور که اشاره شد فرار سرمایه از کشور یکی از چالشها و موانع جدی این بخش است و دیگر تورم مدام صعودی سبب شده تا بخش خصوصی هم رغبتی به سرمایه گذاری در صنایع و تولید نداشته باشد و برای حفظ ارزش سرمایه خود آن را به کالای با ارزش تبدیل کند و ریسک تولید در شرایط تورمی و رکود بازار را به جان نخرد.

در واقع نااطمینانی در سرمایه گذاری موجب شده سرمایه گذاران داخلی هم برخلاف گذشته تمایلی به ریسک های بزرگ با سرمایه خود نداشته باشند و پول خود را به بازارهای سوداگرانه تزریق کرده یا در کشورهای اطراف ایران اقدام به خرید ملک و سایر کالاهای بادوام کنند.

نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد مانع تحریم برای ورود فناوری روز به صنایع ایران است در حال حاضر صنایع بزرگی مانند فولاد و سیمان کشور شدت مصرف انرژی بسیار بالایی دارند؛ زیرا این صنایع و سایر کارخانجات نتوانسته اند ماشین آلات و فناوری روز را وارد کشور کرده و راندمان تولید خود را بالا ببرند. در نتیجه هزینه تولید بالا رفته و تولید از مزیت رقابت خارج میشود. مسئله دیگری که باید به آن اشاره کرد مهاجرت توده وار نیروی انسانی از ایران است صنایع در حال حاضر با کمبود شدید نیروی متخصص و ماهر دست و پنجه نرم میکنند و سالانه بخش بزرگی از نیروهای متخصص خود را به دلیل مهاجرت از دست میدهند.

بنابراین کیفیت و کمیت کالا تحت تأثیر این عوامل کاهش قابل ملاحظه داشته و موجب رشد نرخ بیکاری در کشور میشود. با این حساب باید گفت که تحریم نه تنها مانع بزرگی سر راه توسعه و صنعتی شدن کشور ایجاد کرده است که در حال حاضر با طولانی شدن سالهای تحریم ایران تنش به بخشهای زیر ساختی اقتصاد کشور رسیده و مهاجرت گسترده نیروی متخصص و ماهر نیز کیفیت تولیدات ایران را به طور جدی تحت تأثیر قرار میدهد.

بنابراین لازم است سیاست گذاران با درک ابعاد تأثیر گذاری تحریم بر توسعه کشور حل چالشهای سیاست خارجی را به اولویت اول خود بدل کرده و تصور نکنند که با میان برهای پرهزینه و کم تأثیر میتوانند مسئله اصلی یعنی چالش سیاست خارجی را تقلیل دهند؛ چنان که در سالهای طولانی تحریم این مسئله تقلیل نداشته و به تشدید تبعات تحریم بر اقتصاد و توسعه کشور انجامیده است.