کیوسک امروز؛ جنگ در خاورمیانه وارد فاز جدیدی شده است/ شلیک ۱۰۰ موشک «بی اثر»! به یمن/ پیش‌بینی نفت ۱۱۰ دلاری با تشدید جنگ حوثی‌های یمن/ ماجراجویی باید ن و سوناک د ر خاورمیانه/ خطر بازیگران ژئوپلیتیک

به گزارش فرانیوز، نگاهی داریم به عناوین و گزارشات چند روزنامه صبح کشور که در ادامه می خوانید؛

روزنامه اعتماد نوشت: جنگ در خاورمیانه وارد فاز جدیدی شده است

ایالات متحده و انگلیس در جریان حملات اسراییل به نوار غزه از این بازیگر به شکلی همه‌جانبه حمایت کرده‌اند؛ خواه حمایت‌های سیاسی و دیپلماتیک و خواه حمایت‌های نظامی. کمک‌های ارسالی نظامی به اسراییل در حالی در اختیار تل‌آویو قرار گرفت که نه واشنگتن و نه لندن هیچ‌کدام به عواقب و هزینه‌های احتمالی چنین ماجراجویی فکر نکردند. از منظر آنها بقای اسراییل بر همه مقوله‌ها حتی مقوله‌های حقوق بشری اولویت داشته و دارد.

از همین رو رهبران امریکا و بازیگران غربی چشم بر کشتار بیش از ۲۲ هزار فلسطینی در کمتر از چهار ماه بستند، کشتاری که بیش از دو هزار نفر از آنها کودکان بودند. اما چنین کشتار بی‌رحمانه‌ای از منظر بازیگران غربی چندان با اهمیت نبود. مواضع این گروه از بازیگران نشان داد که آنچه در اولویت قرار دارد، تثبیت موجودیت اسراییل، شریک راهبردی و استراتژیک‌شان در منطقه است.

در چنین چارچوبی می‌توان گفت که حملات انصار‌الله یمن و حملات موشکی و پهپادی‌شان به کشتی‌های تجاری که یا اسراییلی هستند یا مقصد آنها سرزمین‌های اشغالی است، با هدفی روشن انجام شده است. همان‌گونه که انصار‌الله خود عنوان کرده، این حملات در پاسخ به محاصره بی‌رحمانه نوار غزه توسط اسراییل و ممانعت این بازیگر از ارسال محموله‌های بشردوستانه به ساکنان غزه و دسترسی فلسطینی‌های ساکن این نوار به آب آشامیدنی و غذاست. در شرایطی که فلسطینی‌ها هدف جنایتی سیستماتیک و سازمان‌یافته قرار گرفته‌اند، گروهی مدعی‌اند که حملات انصار‌الله یمن به دریای سرخ و باب‌المندب، آبراه‌هایی که از منظر استراتژیک و تجاری با اهمیت و حیاتی هستند، می‌تواند برای خاورمیانه و کل منطقه پر هزینه باشد؛ چرا که چنین حملاتی از جانب امریکا و سایر متحدان غربی این بازیگر که ائتلافی موسوم به «نگهبان رفاه» را تعریف کرده‌اند، بی‌پاسخ نمی‌ماند، در پاسخ به این ادعا باید گفت که غرب برای بازگرداندن آرامش به این منطقه استراتژیک و راهبردی به جای آنکه مواضع این گروه در یمن را هدف قرار بدهد ‌باید با لحاظ کردن خواست انصار‌الله، جهت پایان دادن به کشتار بی‌رحمانه فلسطینی‌ها و محاصره نوار غزه، خیزی جدی بردارد.

چنین گزاره‌ای صرفا از طریق تحت فشار قرار دادن اسراییل مبنی بر خروج از غزه و پایان دادن به حملات تجاوزکارانه‌اش محقق خواهد شد. به بیانی دیگر، اینکه ایالات متحده، انصار‌الله یمن را برای توقف حملات تحت فشار قرار دهد، اما به اسراییل چراغ سبز نشان داده تا به حملاتش ادامه دهد، خطای بزرگ و پرهزینه‌ای است. یمن صرفا کشتی‌هایی را هدف قرار داده است که یا متعلق به اسراییل هستند یا مقصد این کشتی‌ها سرزمین‌های اشغالی است. یمن بارها اعلام کرده است که اگر اسراییل جنگ را متوقف کند و به محاصره این نوار باریکه پایان دهد، حمله به دریای سرخ را متوقف خواهد کرد. اما ما شاهد آن هستیم که ایالات متحده به جای آنکه اسراییل را برای توقف ماشین جنگی‌اش تحت فشار بگذارد، صنعا، حدیده و سایر مناطق تحت کنترل انصار‌الله را هدف حملات موشکی‌اش قرار داد.

این موضع‌گیری عملی این پیام را به همراه دارد که ما (ایالات متحده و سایر کشورهای غربی) نگران وقوع جنگی فراگیر و همه‌جانبه در خاورمیانه نیستیم. براساس ذهنیت این گروه از بازیگران (کشورهای غربی) حمله به مواضع انصار‌الله یمن می‌تواند آرامش را به منطقه، دریای سرخ و باب‌المندب بازگرداند.

چنین نگاهی، نگاهی مضیق است. براساس دیدی موسع‌تر باید گفت که آرامش دریای سرخ و به تبع آن خاورمیانه در گرو توقف حملات اسراییل به غزه است. حمله به مواضع انصار‌الله صرفا تنش‌ها در منطقه را تشدید خواهد کرد و این گزاره‌ای است که به نفع ایالات متحده و انگلیس نیست. این گروه از بازیگران تمامی منافع خود را به منافع اسراییل گره زده و از موضع خود اندکی عقب‌نشینی هم نمی‌کنند. خاورمیانه مدت‌هاست که درگیر تنش و بحران است و به باورم با حملات اخیر ایالات متحده و انگلیس به مواضع انصار‌الله یمن، ابعاد تنش و درگیری و جنگ گسترده‌تر خواهد شد.

می‌توان پیش بینی کرد که با واکنش اخیر امریکا و انگلیس به حملات انصار‌الله جنگ در خاورمیانه وارد فاز تازه‌ای خواهد شد. بنابراین به نظر می‌رسد که ابعاد این جنگ نه تنها کاهش پیدا نمی‌کند، بلکه در جبهه‌های مختلف شعله‌ورتر خواهد شد و زمینه‌ساز ناامنی عمیق می‌شود. از همین رو می‌توان گفت محاسبه اشتباه این گروه از بازیگران (غرب) این است که تصور می‌کنند با حمله به پایگاه‌های انصار‌الله و به عبارتی پاک کردن صورت مساله می‌توانند دست بالا را داشته باشند و آرامش را برگردانند.

این بسان باور ادعایی اسراییلی‌هاست که بر این باور بودند با حمله به غزه قادرند حماس را کنار بزنند، اما شاهد این واقعیت هستیم که محاسبه این گروه از بازیگران اشتباه از آب درآمده است. غزه ویران شده، اما حماس متوقف نشده است. آنچه می‌تواند زمینه‌ساز بازگشت صلح به منطقه شود، دیپلماسی و تحت فشار قرار دادن اسراییل برای موافقت با صلح و خروج از غزه است. در شرایط کنونی بعید است که چنین حملاتی انصار‌الله را منفعل کند، علاوه بر این این احتمال بالاست که سایر گروه‌های مقاومت نیز با این گروه همصدا شوند. بنابراین شاید تنها گزینه ایالات متحده توسل به سلاح‌هایی غیرمتعارف است؛ گزینه‌ای که توسل بدان نه منطقی است و نه از منظر هزینه قابل درک است.

روزنامه جوان در موضوعی با عنوان شلیک ۱۰۰ موشک «بی اثر» به یمن نوشت:

امریکا و انگلیس در نخستین ساعات بامداد جمعه با ۱۰۰ موشک به بیش از ۶۰ هدف در ۱۶ نقطه یمن حمله کردند؛ عملیاتی که به فاصله ۲۴ ساعت بعد از قطعنامه شورای امنیت انجام شد که از یمنی‌ها می‌خواست حملات خود را به کشتی‌ها در دریای سرخ متوقف کنند. استرالیا، بحرین، کانادا، دانمارک، آلمان، هلند، نیوزیلند، کره جنوبی و ژاپن با صدور بیانیه‌ای از حمله امریکا-انگلیس حمایت کرده‌اند؛ عملیاتی که پنتاگون می‌گوید علیه مراکز لجستیکی، سامانه‌های دفاع هوایی و انبار‌های تسلیحاتی یمن انجام شده، ولی منابع امریکایی می‌گویند که دولت بایدن پیش از این حمله، یمنی‌ها را در جریان آن قرار داده بود؛ چیزی که به گفته یک مقام نظامی امریکایی موجب شده انصارالله بخشی از تسلیحات و تجهیزات خود را به مکان‌های دیگری منتقل و پنهان کند.

انصارالله شهید شدن پنج یمنی و زخمی شدن شش تن دیگر را تأیید و تأکید کرده که به حملات خود علیه کشتی‌های مرتبط به رژیم صهیونیستی در دریای سرخ ادامه خواهد داد. شورای عالی سیاسی یمن هم دیروز اعلام کرد که از این پس، «منافع امریکا و انگلیس، اهداف مشروع هستند.»

به گزارش «جوان»، لندن و واشینگتن سحرگاه جمعه با موشک‌های تاماهاوک و جت‌های جنگنده، به ۶۰ هدف در ۱۶ مکان یمن در چهار استان حدیده، تعز، ذمار و صنعا حمله کردند. نیروی هوایی ارتش امریکا گفته که در حملات جمعه شب، ۱۰۰ موشک هدایت‌شونده از هوا و دریا پرتاب شده و شبکه المسیره یمن نیز تأیید کرده که هدف حملات مشترک امریکا و انگلیس، پایگاه هوایی الدیلمی در شمال صنعا، حومه فرودگاه حدیده، مناطقی در منطقه زبید، پایگاه کهلان در شرق شهر صعده، فرودگاه عبس، فرودگاه تعز و اردوگاه تیپ ۲۲ در منطقه التعزیه بوده است. مکان پرتاب موشک‌ها و پرواز هواپیما‌های امریکا مشخص نیست، با این حال، به نظر می‌رسد بخشی از موشک‌ها، از کشتی‌های جنگی و زیردریایی امریکا و انگلیس در منطقه پرتاب شده‌اند.

در حالی که صحنه‌هایی از پرواز جنگنده‌ها از عرشه ناو‌های امریکایی منتشر شده، ولی ظاهراً ناوگان پنجم امریکا در بحرین و پایگاه العدید قطر نیز در این حملات مورد استفاده قرار گرفته است. تا ظهر دیروز دولت‌های استرالیا، بحرین، کانادا، دانمارک، آلمان، هلند، نیوزیلند، کره جنوبی و ژاپن، با صدور بیانیه از عملیات امریکا و انگلیس حمایت کرده یا اینکه مشارکت جزئی در آن داشته‌اند. وزیر دفاع استرالیا دیروز با تأیید مشارکت در حمله امریکا و انگلیس به یمن گفت که ارتش این کشور پشتیبانی پرسنلی از این حملات داشته است. عربستان با وجود اتحاد با امریکا در بیانیه‌ای گفت که حملات امریکا و بریتانیا به یمن، همسایه‌اش را با نگرانی زیاد پیگیری می‌کند. سخنگوی انصارالله یمن گفته که موضع عربستان سعودی در قبال حملات امریکا و انگلیس «متوازن» بود. بایدن: می‌خواستیم «نشان» دهیم…

حمله به یمن تنها ۲۴ ساعت بعد از قطعنامه ۲۷۲۲ شورای امنیت سازمان ملل انجام شد که در آن، حملات یمنی‌ها علیه کشتی‌ها در دریای سرخ محکوم شده است. این قطعنامه که به نظر می‌رسد پیش‌زمینه اقدام نظامی لندن-واشینگتن بوده، با ۱۱ رأی مثبت تصویب شد ولی چین، روسیه، الجزایر و موزامبیک به آن رأی ممتنع داده‌اند. جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا گفته «این حملات در پاسخ مستقیم به حملات بی‌سابقه حوثی‌ها علیه کشتی‌های بین‌المللی در دریای سرخ است» و تأکید کرده که هدف از این حملات «نشان دادن» این بود که ایالات متحده و متحدانش حملات بی‌وقفه این گروه شبه‌نظامی در دریای سرخ را «تحمل نخواهند کرد».

او گفته که در صورت لزوم، امریکا برای انجام «اقدامات بیشتر» تردید نخواهد داشت. ریشی سوناک، نخست‌وزیر انگلیس هم گفته که لندن «حملات هدفمندی علیه تأسیسات نظامی مورد استفاده حوثی‌ها در یمن انجام داد» و این حملات «ضروری، محدود و متناسب برای دفاع» بوده است. نیرو‌های مسلح یمن در بیانیه‌ای گفته که این «تجاوز منجر به شهادت پنج تن و زخمی شدن شش تن از نیرو‌های مسلح یمن» شده‌اند. مشخص نیست حمله، چقدر خسارت به مراکز لجستیک و پایگاه‌های یمنی وارد کرده و «محمد عبدالسلام» سخنگوی انصارالله یمن نیز گفته که صنعا به هدف قرار دادن کشتی‌های رژیم صهیونیستی یا کشتی‌هایی که مقصد آن‌ها اراضی اشغالی فلسطین باشد، ادامه خواهد داد. به گفته عبدالسلام، بدون توجه به شرایط، موضع یمن در حمایت از غزه ثابت است و تغییری نخواهد کرد.

شورای عالی سیاسی یمن به ریاست «مهدی المشاط» به عنوان عالی‌رتبه‌ترین نهاد تصمیم‌گیری در صنعا، در بیانیه‌ای حمله موشکی امریکا و انگلیس را در امتداد تجاوز به یمن از مارس ۲۰۱۵ دانسته و گفته که «این حمله منطقه را در معرض خطرات واقعی قرار می‌دهد که پیامد‌های آن بر دوش امریکایی‌ها، انگلیسی‌ها و صهیونیست‌هاست.» شورای عالی سیاسی یمن تأکید کرد: «پاسخ یمن در چارچوب دفاع مقدس از یمن و حاکمیت و استقلال و آزادی‌اش کاملاً قانونی است و امریکا و انگلیس گمان نکنند که از مجازات نیرو‌های مسلح قهرمان‌مان قسر در رفته‌اند و شادی متجاوزان طول نخواهید کشید.» عصر دیروز نیز گزارش‌هایی از یمن منتشر شد که از قول انصارالله تأکید می‌کرد پاسخ آن‌ها به حملات امریکا و انگلیس «قریب‌الوقوع» است. امریکا «هماهنگ» کرده بود.

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا می‌گوید «حمله به انصارالله در یمن یک اقدام دفاعی است» و تأکید کرده که این حمله برای «تشدید تنش»‌ها نیست، به خصوص که اسکای‌نیوز عربی گزارش کرد که امریکا قبل از حمله به یمن، به حوثی‌ها اطلاع داده بود. تحت چنین شرایطی، اکثر ناظران بعید می‌دانند که حمله روز جمعه امریکایی‌ها منجر به تغییر رفتار یمنی‌ها در دریای سرخ شود. روزنامه امریکایی هافینگتون‌پست به نقل از یک مقام امریکایی نوشته است: «حملات هوایی در یمن مشکل را حل نخواهد نکرد.» هافینگتون‌پست به نقل از این مقام امریکایی نوشت: «حملات هوایی مشکل را حل نخواهد کرد و این رویکرد، جایگزین راهبرد منسجم نخواهد شد.» فرانک گاردن در گزارش امنیتی بی‌بی‌سی می‌گوید: «طراحان نظامی در غرب و کارفرمایان سیاسی آن‌ها امیدوار خواهند بود که حملات هوایی علیه اهداف حوثی‌ها در یمن به هدف مورد نظر دست یافته باشد، یعنی منصرف کردن این گروه از حملات بی‌مقدمه بیشتر علیه کشتیرانی جهانی. اما بعید به نظر می‌رسد.»

او با اشاره به اینکه یمنی‌ها «موفق شده‌اند تصویری از خود به عنوان مدافعان حماس و فلسطینی‌ها و دشمن اسرائیلی ارائه کنند» می‌گوید: «این موضعی نیست که آن‌ها به راحتی رها کنند.» گاردن می‌گوید: «تقریباً یک دهه بعد حوثی‌ها خود را بیش از هر زمان تثبیت کرده‌اند. این، حس شکست‌ناپذیری و تمرد آن‌ها را تقویت کرده است. امریکا و متحدانش به دنبال یک عملیات برنده و کوتاه با حداقل خسارات جانی هستند. حوثی‌ها احتمالاً افکار دیگری در سر دارند.» 

روزنامه کیهان در گزارشی با عنوان پیش‌بینی نفت ۱۱۰ دلاری با تشدید جنگ یمن نوشت:

در حالی که قیمت نفت برای هفته‌ها تلاش می‌کرد تا به بالای ۸۰ دلار در هر بشکه برسد، برخی از معامله‌گران روی قیمت نفت تا ۱۱۰ دلار در هر بشکه در اوایل بهار گمانه‌زنی کرده‌اند. به گزارش کیهان، به دنبال تجاوز نظامی آمریکا و انگلیس به یمن و واکنش قاطع یمنی‌ها، قیمت‌ها در بازارهای جهانی افزایشی شد و اهداف قیمتی جدیدی در بازارها به گوش می‌رسد. بازار طلا تحت تأثیر این تجاوز افزایشی شد به طوری که روز جمعه هر انس طلا با جهش ۳۵ دلاری (معادل یک و هفت دهم درصد) از دو هزار و ۵۰ دلار عبور کرد.

قیمت هر بشکه نفت برنت هم روز جمعه و تا لحظه تنظیم این گزارش با رشد بیش از سه درصدی مرز ۸۰ دلار در هر بشکه را پشت سر گذاشت. نفت غرب تگزاس WTI هم جهش دو و۶۳ صدم درصدی را تجربه کرد و به ۷۵ دلار نزدیک شد. پایگاه خبری تحلیلی اویل پرایس در این زمینه گزارش داد: «در حالی که قیمت نفت برای هفته‌ها تلاش می‌کرد تا به بالای ۸۰ دلار در هر بشکه برسد، برخی از معامله‌گران روی قیمت نفت تا ۱۱۰ دلار در هر بشکه در اوایل بهار گمانه‌زنی کرده‌اند».  قیمت نفت ۳ رقمی در ۲۰۲۴ نشانه‌های افزایش قیمت جهانی نفت از ماه‌ها قبل در گزارش‌های بین‌المللی پیدا شده بود.

در واپسین روزهای تابستان بود که بانک گلدمن ساکس اعلام کرد، رشد تقاضا برای نفت و کاهش تولید تمدید شده به اوپک این امکان را می‌دهد تا قیمت نفت در سال آینده حداقل ۱۰۰ دلار در هر بشکه شود. به گفته تحلیلگران این بانک، دلیل اصلی این افزایش قیمت، کاهش چشمگیر عرضه اوپک و تقاضای بالا است که عرضه بالاتر آمریکا را به میزان چشمگیری خنثی کرده است. به‌خصوص تقاضا از سوی چین همچنان رشد خواهد داشت.

این بانک پیش‌بینی کرد، در سال آینده که تقاضا برای نفت یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت هم قیمت نفت برنت کمتر از ۱۰۰ دلار در هر بشکه نخواهد بود.  کاهش ذخایر و انتخابات آمریکا البته برای افزایش قیمت نفت دلایل دیگری هم وجود دارد. آمریکایی‌های دموکرات که با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری، به هر ابزاری برای کنترل افزایش قیمت نفت متوسل می‌شوند، در هفته‌های گذشته ذخایر خود را راهی بازار کردند. بر اساس گزارش آمریکن پترولیوم، ذخایر نفت آمریکا در هفته منتهی به ۵ ژانویه (۱۵ دی) پنج میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه کاهش یافته است درحالی‌که تحلیلگران انتظار کاهش ۷۰۰ هزار بشکه‌ای در روز را داشتند. اما به اعتقاد کارشناسان این سیاست برای همیشه دوام ندارد.

چهارشنبه هفته قبل رویترز گزارش داد: پس از اینکه گزارش‌ها نشان داد که ذخایر نفت آمریکا، بزرگ‌ترین مصرف‌کننده نفت جهان، کاهش یافته است، قیمت نفت برای دومین روز متوالی افزایش یافت. نکته دیگری که برخی کارشناسان به آن اشاره دارند این است که کاهش دو میلیون بشکه‌ای اوپک پلاس و بعد از آن فرارسیدن زمستان و سرد شدن هوا قطعا تقاضا برای نفت را افزایش داده و قیمت‌ها افزایشی  می‌شود. همچنین در تابستان و با شروع فصل سفرها و به‌طور معمول ذخیره‌سازی‌ها در کشورهای بزرگ مصرف‌کننده در بهار، که تعادلی را در بخش تقاضا و ثباتی نسبی را در قیمتها ایجاد خواهد کرد، قیمت‌ها رو به افزایش خواهد بود.  

جایگاه ایران در تأمین امنیت انرژی به اعتقاد رسانه‌های تخصصی حوزه انرژی، در شرایطی که هرگونه جنگ در غرب آسیا تهدید جدی برای امنیت عرضه نفت دنیاست، تولیدکننده‌ای با‌ اندازه ایران می‌تواند مشارکت عمیق‌تری در بازارهای جهانی نفت داشته باشد.

مهرماه امسال بود که اویل پرایس با ‌اشاره به عواقب جبران‌ناپذیر تهدیدات و گزافه‌گویی برخی نمایندگان آمریکایی علیه ایران نوشت: لیندسی گراهام، سناتور جمهوری‌خواه و جنگ‌طلب آمریکا هنوز هم خواستار بمباران پالایشگاه‌های ایران توسط آمریکاست. این اقدام و اقدامات مشابه می‌تواند قیمت نفت را به راحتی به بیش از ۱۰۰ دلار در هر بشکه برساند. این گزارش می‌افزاید: تنگه هرمز در آب‌های ایران یکی از بزرگ‌ترین گذرگاه‌های دنیاست. حجم نفتی که روزانه از این گذرگاه عبور می‌کند به حدود ۱۷ میلیون بشکه می‌رسد یعنی برابر با حدود ۱۷ درصد از تقاضای جهانی نفت طبق پیش‌بینی‌های انجام شده برای سال جاری میلادی.

همچنین حدود ۹۰ درصد از نفت خاورمیانه از طریق تنگه هرمز منتقل می‌شود. به گزارش این رسانه تخصصی حوزه انرژی، در صورت گسترش درگیری‌ها در خاورمیانه این احتمال وجود دارد که تنگه هرمز بسته شود. قیمت نفت بلافاصله پس از اعلام حمله حماس به رژیم صهیونیستی و پاسخ‌ این رژیم افزایش یافت. اما گزارش مؤسسه نفت آمریکا مبنی بر افزایش ذخایر نفتی این کشور شاخص‌های نفتی را پایین آورد. آژانس بین‌المللی انرژی در سال گذشته میلادی به همراه آمریکا حجم عظیمی از ذخایر نفت خود را آزاد کردند تا مانع افزایش قیمت نفت شوند.

این رسانه در پایان با ‌اشاره به احتمال گسترش میدان جنگ بین رژیم صهیونیستی و حماس تأکید کرد که این موضوع می‌تواند تاثیر بزرگی بر امنیت عرضه جهانی نفت داشته باشد. به همین دلیل است که بسیاری تلاش می‌کنند از طریق دیپلماتیک آتش این جنگ را قبل از برافروخته‌تر شدن خاموش کنند.

روزنامه تجارت در گزارشی با عنوان ماجراجویی باید ن و سوناک د ر خاورمیانه نوشت:

ارتش آمریکا و انگلیس صبح د یروز د ر واکنش به آن‌چه اخلال د ولت صنعا د ر کشتی‌رانی آزاد  د ر د ریای سرخ خواند ه می‌شود ، به استان‌های صنعا، صعد ه، حجه، تعز و مناطق د یگری د ر یمن حمله کرد ند . د ولت‌های آمریکا و انگلیس به تاکید  بر موفقیت‌آمیز بود ن حملات خود ، بر اد امه آن د ر آیند ه نیز تاکید  د ارند . د ر حقیقت، باید ن و سوناک یک قمار خطرناک و بزرگ را آغاز کرد ه‌اند  که شاید  کل منطقه را با بحرانی بزرگ مواجه کند .

به گزارش «تجارت»، نیروهای مسلح یمن د ر بیانیه‌ای اعلام کرد  که حملات نیروهای آمریکا و انگلیس، ۷۳ بار تعد اد ی از استان های یمن را هد ف قرار د اد  که منجر به شهاد ت پنج تن و مجروح شد ن شش نفر از نیروهای مسلح این کشور شد . همزمان با تحولات اخیر، گزارش‌های از افزایش ۲ د رصد ی بهای جهانی نفت حکایت د ارد . بهای معاملات نفت برنت با یک د لار و ۵۳ سنت معاد ل ۲ د رصد  افزایش، به ۷۸ د لار و ۹۴ سنت د ر هر بشکه رسید . بهای معاملات وست تگزاس اینترمد یت آمریکا با یک د لار و ۵۳ سنت معاد ل ۲.۱ د رصد  افزایش، ۷۳ د لار و ۵۵ سنت د ر هر بشکه معامله شد .

توضیحات باید ن و سوناک د ر ارتباط با جزئیات حمله
«جو باید ن» رئیس‌جمهوری آمریکا د ر واکنش به تجاوز نظامی این کشور و انگلیس به یمن، آن را «موفقیت‌آمیز» خواند . وی گفت که این د و کشور، حملات نظامی «موفقیت‌آمیزی» علیه برخی مواضع د ر یمن که مورد  استفاد ه انصارالله بود ، انجام د اد ه‌اند . جو باید ن طی بیانیه‌ای با تاکید  بر این‌که این حملات با د ستور وی انجام شد ه است، مد عی شد  که حملات انصارالله به د ریای سرخ و خلیج عد ن، «پرسنل نظامی ایالات متحد ه، د ریانورد ان غیرنظامی و شرکای این کشور، تجارت و آزاد ی د ریانورد ی را به خطر اند اخته است». «ریشی سوناک» نخست‌وزیر انگلیس نیز با تأیید  مشارکت کشورش د ر تجاوز نظامی به یمن، گفت که این حملات به صورت محد ود  انجام شد ه است ولی «برای د فاع از خود  بعد  از هد ف قرار گرفتن کشتی‌ها، ضروری بود ه است». وی طی بیانیه‌ای اعلام کرد  که نیروی هوایی سلطنتی انگلیس، حملات هد فمند ی را علیه تأسیسات نظامی مورد  استفاد ه انصارالله د ر یمن انجام د اد ه است. البته شایان ذکر است اعضای جمهوری‌خواه و د موکرات کنگره ایالات متحد ه نسبت به حملات ائتلاف کشورهای تحت رهبری آمریکا به یمن ابراز نگرانی کرد ند .

انصارالله یمن به عنوان مهم‌ترین هد ف حملات آمریکا و انگلیس، با صد ور چند  بیانیه بر حتمی بود ن گرفتن انتقام تاکید  کرد . د ر مهم‌ترین سطح، محمد علی الحوثی، عضو شورای عالی سیاسی یمن تاکید  کرد : حملات آمریکا و انگلیس به یمن مجد د ا نشان د اد  که این د و کشور تجاوز به غزه و یمن را مد یریت می‌کنند . حمله آمریکا تجاوزی آشکار است و د ر زمانی صورت گرفته که جهان به د نبال توقف کشتار د ر غزه است. این حملات بد ون پاسخ نخواهد  ماند  و پاسخ به حملات از طریق بیانیه‌ای که بعد ا منتشر خواهد  شد ، اعلام خواهد  شد .

یحیی سریع، سخنگوی نیروهای مسلح یمن هم د ر بیانیه‌ای اعلام کرد : د شمن آمریکایی-انگلیسی مسئولیت این تجاوز جنایتکارانه علیه ملت یمن را بر عهد ه د ارد . حمله آمریکا و انگلیس بد ون پاسخ و مجازات باقی نخواهد  ماند . شورای عالی سیاسی یمن د ر بیانیه‌ای اعلام کرد : تمام منافع آمریکا و انگلیس اهد اف مشروعی برای نیروهای مسلح یمن د ر واکنش به تجاوز این د و کشور هستند . این حمله د ر راستای حملات متجاوزانه آمریکا به نیروی د ریایی یمن و تجاوز صهیونیستی علیه غزه است.

بسیاری از بازیگران بزرگ بین‌المللی و منطقه‌ای نسبت به این اقد ام هشد ار د اد ند . د ر یکی از مهم‌ترین سطوح، ماریا زاخارووا»، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه د یروز جمعه گفت حملات آمریکا، انگلیس و متحد انشان به یمن مثال د یگری از زیر پا گذاشتن قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل و بی اعتنایی کامل به قوانین بین‌المللی به اسم مقابله با تشد ید  تنش د ر منطقه است.

«د یمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین نیز د یروز جمعه گفت، روسیه حملات هوایی اخیر آمریکا و انگلیس به یمن را با توجه به اینکه قطعنامه‌ای از سوی شورای امنیت برای مجوز د اد ن به آنها تصویب نشد ه، نامشروع د انسته و آنها را محکوم می‌کند . رجب طیب ارد وغان، رئیس جمهور ترکیه هم تاکید  کرد  آمریکا و انگلیس می‌خواهند  د ریای سرخ را به د ریایی از خون تبد یل کنند .

«مائو نینگ»، سخنگوی وزارت امور خارجه چین نیز اظهار کرد : «چین نسبت به تشد ید  تنش‌ها د ر د ریای سرخ نگران است.» این مقام د ولت چین اد امه د اد : «ما از طرف‌های مربوطه می‌خواهیم آرامش را حفظ کرد ه، خویشتند اری به خرج د اد ه و جلوی گسترش د رگیری را بگیرند .» ایمن الصفد ی» وزیر خارجه ارد ن ‌هشد ار د اد  که حمله اسرائیل به غزه و اد امه تعهد  این رژیم به جنایات جنگی علیه فلسطینی‌ها د لیل تشد ید  تنش د ر منطقه است. الصفد ی نسبت به جنگ‌افروزی و افزایش تنش‌ها د ر منطقه هشد ار د اد .

شاید  بیش از هر بازیگر د یگری د ر سطح جهانی عربستان سعود ی نگران تاثیرات حملات آمریکا و انگلیس به حوثی‌های یمن باشد . عربستان د ر قامت رهبری جبهه متحد  عربی، سابقه ۶ سال جنگ تمام عیار با انصارالله را با خود  ید ک می‌کشد . د ر سال‌های گذشته بارها این کشور از سوی انصارالله مورد  تهاجم پهپاد ی و موشکی قرار گرفت. د ر مقطع کنونی نیز که محمد  بن سلمان پرژوه صلح با د ولت صنعا را کلید  زد ه، به شد ت نگران است که تمامی معاد لات به ضرر این کشور تمام شود . د ر نتیجه شاهد  واکنش محتاطانه د ولت عربستان نسبت به تحولات اخیر بود ه‌ایم.

وزارت خارجه عربستان سعود ی د ر بیانیه‌ای که بامد اد  د یروز جمعه منتشر کرد ه، آورد ه است: «با نگرانی عملیات‌های نظامی د ر د ریای سرخ و حملات به مکان‌هایی د ر یمن را د نبال می‌کنیم.» ریاض د ر اد امه گفته «بر حفظ امنیت و ثبات د ر منطقه د ریای سرخ تاکید  می‌کنیم و خواستار خویشتن‌د اری و پرهیز از افزایش تنش هستیم. د ر سطحی د یگر، متعاقب اعلام برخی رسانه‌ها مبنی بر ورود  نیروهای از کشورهای خارجی به خاک عربستان بعد  از حمله د یروز آمریکا و انگلیس به پایگاه‌های ارتش یمن، ترکی المالکی، سخنگوی وزارت د فاع عربستان اعلام کرد : اخبار رسانه‌ها د رباره ورود  نیروهای خارجی به پایگاه هوایی ملک فهد  د ر استان طائف صحت ند ارد .

روزنامه هم میهن در مطلبی با عنوان خطر بازیگران ژئوپلیتیک، بزرگترین ریسک اقتصاد کلان در ۲۰۲۴ از نظر نهادهای سرمایه‌گذاری و نشریات اقتصادی را بررسی کرد.

با آغاز سال نو میلادی، سرمایه‌گذاران و شرکت‌های تجاری دنیا سوال بزرگی پیش روی خود دارند. آنها به‌دنبال یافتن پاسخ این سوالات هستند که آیا رشد اقتصادی در سال آینده پایدار خواهد بود؟ آیا بانک‌های مرکزی نرخ بهره را کاهش خواهند داد؟ یا نرخ بهره افزایش خواهد یافت؟ سرمایه‌گذاران با پاسخ‌های این پرسش‌ها می‌توانند برای سال پیش‌رو تصمیم‌گیری کنند اما کم نیستند متخصصینی که باور دارند نحوه پیشرفت اقتصاد سال آینده را اقدامات بانک‌های مرکزی تعیین نخواهد کرد، بلکه عاملی قدرتمند در تعیین سازوکارهای اقتصادی سال آینده دخیل خواهد بود. آنها این عامل را «ریسک‌های ژئوپلیتیکی» می‌نامند.

اخیراً شرکت مدیریت دارایی «مدیران سرمایه‌گذار نتیکسیز» که زیرمجموعه‌ای از گروه مالی BPCE فرانسه است و دفتر مرکزی آن در پاریس و بوستون قرار دارد، در گزارش چشم‌اندازهای سال ۲۰۲۴، می‌نویسد، ریسک شماره یک اقتصادی دنیا رشد یا نرخ‌بهره یا حتی تورم نیز نیست. ۵۰۰ نهاد سرمایه‌گذاری در نظرسنجی این مجموعه شرکت داشتند و همگی متفق‌القول بوده‌اند که بزرگترین ریسک اقتصاد کلان برای سال ۲۰۲۴، بازیگران ژئوپلیتیکی هستند که می‌توانند با بازی بد خود، فرضیات اقتصادی را بر هم بزنند و بازارها را در سطح جهانی آشفته کنند. نظرسنجی این نهاد تقریباً درست زمانی انجام شد که حماس به اسرائیل حمله کرد. این گزارش جنگ روسیه در اوکراین و برنامه‌های هسته‌ای ایران و کره‌شمالی را نیز در این ریسک ژئوپلیتیکی دخیل می‌داند.

پیشتر نشریه اکونومیست هم ژئوپلیتیک را مهمترین عامل تاثیرگذار بر اقتصاد سال ۲۰۲۴ عنوان کرده بود و علاوه بر موارد بالا، تنش بین ایالات متحده و چین را هم از عوامل تشدید این ریسک‌های ژئوپلیتیک برشمرده بود. اکونومیست چنین پیش‌بینی کرده بود که در سال ۲۰۲۴، تورم و نرح بهره کاهش خواهد یافت و در کنار آن پیچیدگی‌های زنجیره تامین نیز روندی نزولی خواهد یافت. در نتیجه قیمت کمودیتی‌ها رو به کاهش خواهد بود.

اکونومیست نوشته بود، تولید ناخالص داخلی جهانی به دلیل رشد ضعیف کشورهای ثروتمند تنها ۲/۲درصد رشد می‌کند. اقتصادهای در حال توسعه بهتر عمل خواهند کرد، هرچند چین سرمایه‌گذاری شرکتی را به نفع رقبا از دست خواهد داد. شرکت‌ها با قوانین زیست‌محیطی جدید و احتمالاً حداقل نرخ مالیات جهانی مواجه خواهند شد.

هفته‌نامه بلومبرگ بیزینس ویک هم در مقاله‌ای با عنوان «از وال‌استریت تا بانک‌ جهانی، یک ریسک بالاتر از همه ریسک‌هاست» پیش‌بینی‌هایی از وضعیت جهانی اقتصاد در سال آینده با تاکید بر ریسک‌های ژئوپلیتیک داشته است.

در این مقاله آمده، برای برخی بی‌ثباتی جهانی، تجارت خوبی است. ریچارد هاس، دیپلمات سابق آمریکایی که به مدت ۲۰ سال ریاست شورای روابط خارجی نیویورک را بر عهده داشت، در ماه سپتامبر به‌عنوان مشاور ارشد به بانک سرمایه‌گذاری سنترویو پارتنرز پیوست تا به گفته یکی از بنیانگذاران آن، «ریسک‌ها و فرصت‌های ژئوپلیتیکی» را به مشتریان معرفی کند.

در ماه سپتامبر، گروه گلدمن ساکس، مؤسسه جهانی گلدمن ساکس را برای مشاوره در مورد «تقاطع ژئوپلیتیک، فناوری و بازارهای جهانی» تشکیل داد. زمانی هم که برنامه تلویزیونی طنز دیلی‌شو در آمریکا به کسی نیاز داشت تا توضیح دهد که چرا حماس به اسرائیل حمله کرده است، به یان برمر، رئیس گروه اوراسیا، در امور ریسک سیاسی روی آورد. ایرفرانس، بیکر هیوز، ژاپن توباکو، مستر کارد و بسیاری دیگر از شرکت‌ها ژئوپلیتیک را به‌عنوان عاملی مؤثر بر عملکرد سه‌ماهه خود معرفی کرده‌اند. اما برای برخی چون شرکت نورتروپ گرومن بی‌ثباتی جهانی تجارت خوبی است و کتی واردن، مدیرعامل شرکت می‌گوید: «ما بی‌ثباتی را سیگنال‌های تقاضا می‌بینیم».

بلومبرگ معتقد است، سه پویایی ژئوپلیتیکی می‌توانند از نظر تئوری از یکدیگر تغذیه کنند: پیروزی روسیه بر اوکراین و در همان زمان مختل شدن مسیر تجارت دریایی مهم اروپا و آسیا، که هر دو می‌توانند به نوبه خود شی‌جین‌پینگ را در رابطه با تایوان جسور کند.

در گزارش چشم‌انداز ۲۰۲۴ «مدیران سرمایه‌گذار نتیکسیز» سه حوزه رشد اقتصادی دنیا زیر ذره‌بین است:
 
در جبهه کلان: مؤسسات نگران کاهش هزینه‌های مصرف‌کننده هستند. از بین ۵۰۰ نهاد اقتصادی که در این نظرسنجی شرکت کرده‌ بودند، ۵۱ درصد فکر می‌کنند رکود در سال ۲۰۲۴ اجتناب‌ناپذیر است و ۷۴ درصد از آنها بر این باورند که رکود اقتصادی دردناک یا بسیار دردناک خواهد بود. درحالی‌که تعداد کسانی که رکود اقتصادی را برای سال آینده پیش‌بینی نمی‌کنند از ۱۵ درصد در اوایل سال ۲۰۲۳ به ۳۷ درصد در سال ۲۰۲۴ رسیده؛ یعنی افزایشی بیش از دو برابر.
در بازارها: عدم قطعیت حاکم است زیرا ۵۹ درصد افزایش نوسانات را برای سهام، ۳۹ درصد برای اوراق قرضه و ۴۷ درصد برای ارز پیش‌بینی می‌کنند. مؤسسات براساس اینکه سهام آنها نزولی یا صعودی خواهد بود تقسیم‌بندی شده‌اند. ۵۴ درصد در دسته اول و ۶۴ درصد در دسته دوم قرار گرفته‌اند. در عین حال ۶۲ درصد معتقدند، نرخ بهره بیشترین ریسک پرتفولیو را به همراه دارد.

برای استراتژی سرمایه‌گذاری: به‌رغم تعداد مؤسساتی که رکود را پیش‌بینی کرده‌اند، تعداد کمی، یعنی ۸ درصد، معتقدند که پرتفولیوی آنها ضدرکود است و دارایی‌های خصوصی همچنان بیشترین توجه را به خود جلب می‌کنند.
همه این پیش‌بینی‌ها و نگرانی‌ها در پایان سالی رخ می‌دهد که فناوری‌ها تغییری بزرگ‌ تجربه کرده است، زیرا هوش مصنوعی از کتاب‌ها و فیلم‌های علمی-تخیلی به برنامه‌های چت‌بات روی تلفن‌های همراه منتقل شد. برخی در بیان دیدگاه‌های خود در مورد پیامدهای هوش مصنوعی، آن را بیشتر براساس فیلم «مانیبال» و «ترمیناتور» تعریف می‌کنند و می‌گویند، هوش‌مصنوعی فقط یک ابزار جدید برای تجزیه و تحلیل داده‌هاست نه کلیدی که در را به روی یک دیستوپیای آینده باز کند.

اما با عدم قطعیت‌هایی که سال جدید به همراه دارد هستند کسانی که هوش مصنوعی را براساس فیلم «بازی‌های جنگی» تعریف می‌کنند و نگران‌اند که هکرها آشفتگی ژئوپلیتیک، اقتصادی یا اجتماعی به بار آورند. این دقیقاً همان نوع ریسک اقتصادی ا‌ست که آنها در سال ۲۰۲۴ نگران‌اش هستند. بسیاری هوش مصنوعی را تهدیدی وجودی برای تمدنی می‌دانند که می‌شناسیم‌اش؛ این خود دلیل دیگری ا‌ست برای احساس عدم اطمینان در مورد سال پیش رو.

ژئوپلیتیک و چشم‌اندازهای کلان اقتصادی سال ۲۰۲۴
لوکا پائولینی، از تحلیلگران غول مدیریت دارایی پیکتک در اروپا می‌گوید: «بعید است در سال جدید ریسک‌های ژئوپلیتیکی کاهش یابد، زیرا کشورهایی که نیمی از تولید جهانی را از آنِ خود کرده‌اند، در سال جدید انتخابات مهمی را برگزار خواهند کرد».

به گزارش هفته‌نامه بلومبرگ بیزینس ویک، مارک وایزمن، رئیس برنامه بازنشستگی ۱۱۵ میلیارد دلاری آلبرتای کانادا، می‌گوید، جهان با «الگوی جدیدی با نتایج غیرقابل محاسبه‌ای» روبه‌رو است. نه‌تنها درگیری‌ها در اوکراین و خاورمیانه، بلکه جنگ‌های داخلی، شورش‌ها و کودتا در ده‌ها کشور در آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین، و نیز افزایش فزاینده هزینه‌های بلایای اقلیمی و مهاجرت‌های دسته‌جمعی میلیون‌ها پناهنده و تهدیدهای احتمالی همه‌گیری هم وجود دارد.

هفته‌نامه بلومبرگ بیزینس ویک می‌نویسد، به این آمار اضافه کنید تورم بالا، پتانسیل وحشتناک هوش مصنوعی، کاهش ایمان به دموکراسی غربی و فلج سیاسی در واشنگتن، و نیز امکان واقعی نبرد برای کنترل تایوان را. وایزمن می‌گوید: «این سخت‌ترین و پیچیده‌ترین محیط سرمایه‌گذاری است که در ۳۰ سال گذشته دیده‌ام؛ بسیار پیچیده‌تر از بحران مالی جهانی».

براساس گزارش چشم‌انداز ۲۰۲۴ «مدیران سرمایه‌گذار نتیکسیز» در محیطی که مشخصه آن عدم قطعیت ژئوپلیتیک است، نهادهای اقتصادی بازیگران بد را به‌عنوان بزرگترین تهدید اقتصادی خود معرفی کرده‌اند. پس از آنکه تهاجم روسیه به اوکراین باعث افزایش قیمت انرژی و مواد غذایی در سال ۲۰۲۲ شد، مؤسسات اقتصادی دلایل خوبی برای نگرانی دارند زیرا چشم‌انداز ژئوپلیتیکی سال ۲۰۲۴ کمتر از گذشته باثبات به نظر می‌رسد.

جیمی دیمون، مدیر اجرایی جی‌پی‌مورگان چیس به هفته‌نامه بلومبرگ بیزینس ویک گفته است: «این ممکن است خطرناک‌ترین زمانی باشد که جهان در دهه‌های اخیر دیده است.» آجایپال سینگ بانگا، رئیس بانک جهانی، آن را «محله‌ای خطرناک» برای اقتصاد جهانی می‌خواند. لری فینک، مدیرعامل بلک‌راک، آینده‌ای با «امید کمتر و ترس بسیار بیشتر» را متصور است. آنچه آنها و به‌طور کلی رهبران بنگاه‌ها را در همه جا؛ در تجارت، امور مالی و دولتی، نگران می‌کند می‌توان در یک کلمه خلاصه کرد: ژئوپلیتیک.

ثبات نسبی آنچه مورخان پکس‌امریکانا می‌نامند، یعنی ۷۵ سال تسلط اقتصادی، نظامی و فرهنگی ایالات متحده که پس از جنگ جهانی دوم به‌وجود آمده بود، از بین رفته و جای خود را به یک رقابت چندقطبی و ذاتاً شکننده برای قدرت و نفوذ بر تجارت، فناوری و قلمرو سرزمینی داده است. به قول اولاف شولتز، صدراعظم آلمان، این عصر جدید نشان‌دهنده یک «گذار تکتونیکی تاریخی» است که در آن فاشیسم، اقتدارگرایی و امپریالیسم تر و تازه در حال رشد هستند و جهانی شدن در حال عقب‌نشینی.

نشریه بلومبرگ بیزینس ویک هم معتقد است: حتی با ادامه جنگ در اروپای شرقی، شعله‌ور شدن تنش‌ها در منطقه ایندوپاسفیک و ورود تانک‌های اسرائیلی به غزه، بسیاری از بحث‌ها در محافل مالی همچنان در یک حلقه بی‌پایان و نابهنگام از حدس و گمان بر سر تورم و سیاست‌های پولی گیر کرده است. شاید دلیلش این است که ما در پیش‌بینی‌پذیری وقایع احساس راحتی می‌کنیم.

یک اقتصاددان می‌تواند با دقت معقولی پیش‌بینی کند که افزایش ۲۵ نقطه‌ای در نرخ بهره چقدر بر همه چیز از رشد شغل گرفته تا تولید کارخانه‌ها تاثیر می‌گذارد. یک تحلیلگر مالی می‌تواند با چند کلیک روی صفحه‌گسترده، ارزش هر پنی را محاسبه کند که قرارداد کار شرکت فورد موتور با اتحادیه کارگران خودروسازی‌ها از ارزش سهام آن می‌کاهد. در هر دو مورد دامنه نتایج محدود است.

چیزی که ریسک ژئوپلیتیک را بسیار آزاردهنده می‌کند این است که مدل‌سازی را به چالش می‌کشد. متغیرها ترکیبی رامسفلدی [گفته دونالد رامسفلد درباره مدارک حمله به عراق: «ناشناخته‌های ناشناخته وجود دارد»] از اطلاعات شناخته‌شده هستند، مانند ناامیدی چین از محدودیت‌های ایالات متحده در صادرات فن‌آوری پیشرفته نیمه‌هادی‌ها؛ ناشناخته‌های شناخته‌شده مانند مکان و زمان استفاده ارتش روسیه از سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی در اوکراین؛ و بدتر از همه ناشناخته‌های ناشناخته. در اینجا، مخروط احتمالات بی‌نهایت گسترده است. بلومبرگ بیزینس ویک تاکید می‌کند مسئله این نیست که تصمیمات فدرال‌رزرو مهم نیست، اما اگر ناگهان خود را در جنگ جهانی سوم ببینیم، واقعاً چه کسی به ارزش پول اهمیت می‌دهد؟

بیش از هفت نهاد اقتصادی از هر ۱۰ نهاد (۷۳ درصد) شرکت‌کننده در نظرسنجی «مدیران سرمایه‌گذار نتیکسیز» بر این باورند که ایجاد شکاف بین کشورهای بریکس و غرب ادامه خواهد یافت و آنها نگران اتحاد فزاینده بین روسیه، کره شمالی و ایران هستند و ۷۰ درصد معتقدند که این امر منجر به بی‌ثباتی بیشتر اقتصادی خواهد شد. عده کمی هستند که انتظار دارند تنش‌ها در سال ۲۰۲۴ کاهش یابد، به ویژه زمانی که تاکید دارند نتیجه انتخابات روسیه وضعیت موجود را تغییر نخواهد داد و پس از دو سال جنگ در اوکراین، نهادهای اقتصادی بر این باورند که جنگ در سال ۲۰۲۴ ادامه خواهد یافت.

با وجود عدم قطعیت‌های ژئوپلیتیکی، سرمایه‌گذاران به همان اندازه نگران کاهش هزینه‌های مصرف‌کننده هستند که برای بهبود پس از همه‌گیری ضروری بود.
خبرگزاری بلومبرگ در گزارشی نوشته است، فعلاً به نظر می‌رسد که جنگ روسیه علیه اوکراین به بن‌بست رسیده، درگیری اسرائیل و حماس عمدتاً موضعی باقی مانده و هنوز به دیگر مناطق سرایت نکرده (اگرچه ممکن است به زودی تغییر کند) و دمای آتش رقابت آمریکا و چین تا حدودی پس از دیدار جو بایدن و شی‌جین‌پینگ بین دو کشور کاهش یافته است اما هر یک یا همه این پویایی‌های ژئوپلیتیکی می‌تواند در سال آینده بدتر شود و بر بخش‌هایی از اقتصاد جهانی تاثیر بگذارد.

به نوشته نشریه بلومبرگ بیزینس ویک، از آغاز قرن بیستم قدرت جهانی تا این حد پراکنده نبوده است. علاوه بر ایالات متحده، چین، اتحادیه اروپا و روسیه، برزیل، هند، کره شمالی، پاکستان، ترکیه و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس از جمله عربستان سعودی، امارات متحده عربی و قطر همگی کنترل معناداری بر ترکیبی از مسائل نظامی‌، اقتصادی، سایبری، انرژی و منابع حیاتی زیست‌محیطی دارند و به‌زودی هوش مصنوعی و محاسبات کوانتومی را بازتعریف خواهند کرد. جهان البته از بحران‌ها و مصیبت‌های زیادی جان سالم به در برده است؛ از جمله جنگ سرد، اپیدمی ایدز، ظهور تروریسم، بحران بزرگ مالی و همه‌گیری کووید-۱۹. وایزمن می‌گوید: «چیزی که اکنون متفاوت است این است که ما با نسخه‌ای از همه آنها همزمان باهم سروکار داریم».

در این تصویر بزرگی که بنگاه‌های اقتصادی برای خود ترسیم کرده‌اند، چین جلوه‌گری می‌کند. این کشور در جبهه اقتصادی نقش بزرگی دارد زیرا مؤسسات تجاری هم نگران اقتصاد چین هستند و هم نگران روابط با چین. ۶۴ درصد مؤسساتی که در نظرسنجی نتیکسیز شرکت کرده‌اند، معتقدند جاه‌طلبی‌های ژئوپلیتیکی این کشور اقتصاد جهانی را به دو حوزه نفوذ تقسیم می‌کند. همین جاه‌طلبی‌ها جذابیت سرمایه‌گذاری چین را برای ۷۳ درصد این مؤسسات کاهش می‌دهد.

از سویی نشریه اکونومیست هم معتقد است چین در سال ۲۰۲۴ دو هدف متناقض را به‌طور همزمان دنبال خواهد کرد. شی‌جین‌پینگ و دیگر رؤسای حزب کمونیست به دنبال ایجاد و رهبری بلوکی از کشورهایی هستند که نسبت به نظم جهانی تحت سلطه آمریکا بدبین هستند. اما حتی زمانی که حاکمان چین خود را آماده عصر تفرقه و رقابت قدرت‌های بزرگ می‌کنند، کشور خود را به عنوان مدافع وحدت جهانی معرفی خواهند کرد.

رهبران چین برای پیشبرد هدف اول خود، آمریکا و متحدانش را به دامن زدن به یک جنگ سرد جدید متهم خواهند کرد. آنها به‌دنبال فرصتی خواهند بود که غرب را از مرکز امور جهانی بیرون کنند. انتقادات آنها مؤلفه اقتصادی نیز خواهد داشت. با کاهش رشد جهانی، از جمله در داخل چین، رهبران پکن، آمریکا و دیگر کشورهای ثروتمند غربی را متهم خواهند کرد که موانع حمایت‌گرایانه برای تجارت آزاد ایجاد می‌کنند تا آینده جهانی شدن را به خطر بیندازند.

یکی از اقدامات چینی‌ها هم برای رسیدن به هدف دوم این خواهد بود که حاکمان چین کشور خود را به‌عنوان حامی سازمان تجارت جهانی یا حداقل آن دسته از قوانین سازمان تجارت جهانی معرفی خواهند کرد که پس از الحاق چین در سال ۲۰۰۱ بازارهای ثروتمند جهان را به روی چین باز کردند.

به نوشته اکونومیست در سال ۲۰۲۴ مقامات چینی به رهبران آفریقا، جنوب آسیا و جاهای دیگر خواهند گفت که قیمت بالای مواد غذایی و انرژی ناشی از تحریم‌های غرب است و شرکت‌های تسلیحاتی و انرژی آمریکایی را به سودجویی از قیمت اروپایی‌ها متهم می‌کنند. چین منتظر انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده است تا از آن کاملاً به نفع خود استفاده کند.

سیاست نرخ بهره نگرانی دیگری است، زیرا افزایش نرخ‌ها ابزار مؤثری برای سیاست‌گذاران در تلاش برای کاهش تورم بوده است. با این حال این سوال که چه زمانی چرخه افزایش‌ها در نرخ بهره باید متوقف شود و چه زمانی کاهش نرخ بهره باید شروع شود، همچنان بی‌پاسخ مانده است. در نتیجه براساس گزارش نتیکسیز احتمال رخ‌داد یک خطای سیاستی در بانک‌های مرکزی در رتبه سوم فهرست نگرانی‌های این نهادها قرار دارد.

اکونومیست معتقد است، در سال ۲۰۲۴ افزایش نرخ بهره متوقف خواهد شد و سود بسیاری از بانک‌ها کاهش خواهد یافت. کاهش درآمد خالص بهره و ضربه به پورتفولیوی دارایی تجاری، آسیب‌رسان وام‌دهندگان آمریکایی می‌شود. اکثر بانک‌های اتحادیه اروپا پس از سال سخت ۲۰۲۳ شاهد کاهش وام‌های بد خواهند بود و با صدور بدهی، اتکای خود را به بانک مرکزی کاهش می‌دهند. بانک‌های آسیایی رشد قوی‌تری را به ثبت خواهند رساند، زیرا چین حمایتش را از بازار دارایی آشفته خود ادامه می‌دهد.

در نظرسنجی بلومبرگ هم آمده که ۴۶ درصد کسانی که در نظرسنجی این بنگاه شرکت کرده‌اند معتقدند در سال آینده قیمت املاک و مستغلات کاهش خواهد یافت. رونق اشتغال پس از کرونا به کارگران دستمزدهای بالاتر و پول نقد بیشتری رسانده درنتیجه قیمت‌ها افزایش یافته‌است. اما همین پیش‌بینی‌ها می‌گویند که احتمال رکود اقتصادی در سال آینده بالاست و درنتیجه ۶۲ درصد مؤسسات جهانی و ۷۰ درصد مؤسسات بریتانیایی پیش‌بینی کرده‌اند، در سال آینده بیکاری افزایش خواهد یافت. برهمین اساس قیمت انرژی هم در سال ۲۰۲۴ با ادامه تنش‌ها در اوکراین و خاورمیانه افزایش می‌یابد.

گزارش نتیکسیز نیز می‌گوید، ۵۱ درصد مؤسساتی که از آنها نظرسنجی کرده‌اند شکی در رکود اقتصادی سال ۲۰۲۴ ندارند تنها در پیش‌بینی زمان رخ‌داد این رکود باهم اختلاف دارند. ۳۹ درصد این مؤسسات رکود را برای نیمه اول سال پیش‌بینی کرده‌اند درحالی‌که ۴۲درصد هم منتظر رکود در نیمه دوم سال هستند. در این میان از هر ۵ مؤسسه، یک مؤسسه معتقد است این رکود در سال ۲۰۲۵ و بعد از آن ادامه نخواهد یافت.

اکونومیست پیش‌بینی می‌کند تعداد شعب بانک‌ها و دستگاه‌های پول نقد در بحبوحه گذار به بانکداری دیجیتال بیشتر کاهش خواهد یافت. بانک‌های اتحادیه اروپا به فکر استیبل کوین‌ها یا سکه‌های پایدار بانکی خواهند بود و بانک‌های برزیلی از ظهور یک رئال دیجیتال حمایت خواهند کرد. با این حال جنبش در فین‌تک به پایان نرسیده و بسیاری از سرمایه‌گذاران خواستار سودآوری استارت‌آپ‌ها هستند. بازارهای سهام به لطف بازارهای نوظهور پررونق شده و سهام فناوری‌ها بالا خواهد رفت. لندن در برابر تلاش‌های اتحادیه اروپا برای از بین بردن معاملات سهام مقاومت خواهد کرد. در امور مالی آسیا، هند جایگاه خود را به دست خواهد آورد.
 
اخیراً شرکت مشاوره مالی کی‌پی‌ام‌جی یک نظرسنجی‌ از مدیران اجرایی مؤسسات اقتصادی بزرگ درباره چشم‌اندازها و ریسک‌های سال ۲۰۱۴ انجام داده است. در این نظرسنجی عامل «ژئوپلیتیک و عدم قطعیت سیاسی» به‌عنوان ریسک شماره یک مقابل رشد اقتصادی سه سال آینده معرفی شده، درحالی‌که پیشتر برای پیش‌بینی‌های سال ۲۰۲۲ همین شرکت، ریسک ژئوپلیتیکی در رتبه هفتم قرار گرفته بود. اما امسال این عامل از فناوری‌های مخرب و آسیب‌های زنجیره تامین هم پیشی گرفته است.

با این حال این نظرسنجی که از میان ۱۳۲۵ مدیر اجرایی شرکت‌های بزرگ انجام شده، به این نتیجه رسیده که این مدیران نسبت به آینده رشد اقتصادی دلگرمی بیشتری احساس می‌کنند. اما آجایپال سینگ بانگا هشدار می‌دهد، «ریسک‌ها همیشه دور و بر ما هستند. من در مورد تثبیت یکی و نادیده گرفتن دیگر ریسک‌ها بسیار مراقب خواهم بود.»