کیوسک امروز؛ اخراج بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی/ ایران از سهم خود در میدان آرش نمی‌گذرد/ پاسخ فوری به اروپا با تعلیق هشت بازرس آلمانی و فرانسوی/ سهم هیچ کارگران از توسعه/ جنگ سرد انرژی

به گزارش فرانیوز، نگاهی داریم به عناوین و گزارشات چند روزنامه صبح کشور که در ادامه می خوانید؛

روزنامه اعتماد در گزارشی به اخراج بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پرداخت.

در شرایطی که پس از منع ورود بازرسان آژانس انرژی اتمی توسط تهران برخی نگرانیها در خصوص چشم انداز مناسبات دو طرف ایجاد شده علی بیگدلی تحلیلگر مسائل بین الملل معتقد است در آستانه سفر رییس جمهوری به نیویورک برای شرکت در نشست سران کشورها در مجمع عمومی سازمان ملل باید زمینه ای ایجاد شود تا موضوع احیای برجام، محور مذاکرات رئیسی با کشورهای ۱۴ و آمریکا قرار بگیرد دیروز اما روند بیانیه نویسی میان ایران و آژانس ادامه یافت و دو طرف یکدیگر را متهم به عدم همکاری کردند.

اسفندماه سال ۱۴۰۱ بود که ایران و آژانس اعلام کردند به توافقی برای ادامه همکاریهای مشترک دست پیدا کرده اند.

نتیجه این همکاری های مشترک که با مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا هم تکمیل شد خود را در نشست اخیر آژانس انرژی اتمی نشان داد؛ نشستی که به رغم همه احتمالات آژانس از صدور قطعنامه علیه ایران خودداری کرد تا دورنمایی از توافق احتمالی در آینده میان دو طرف شکل بگیرد.

در شرایطی که ایران در روزهای منتهی به نشست شورای حکام تلاش کرده بود تا از هر اقدامی که باعث صدور قطعنامه علیه کشورمان شود جلوگیری کند؛ به فاصله چند روز پس از پایان نشست شورای حکام ناگهان خبر رسید با تصمیم ایران یک سوم از با تجربه ترین بازرسان آژانس از حضور در ایران منع شده اند.

ادعایی که رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی روز شنبه در بیانیه ای از آن خبر داد و از اقدام ایران در متوقف کردن فعالیت چند بازرس با تجربه آژانس بین المللی انرژی اتمی که برای فعالیتهای راستی آزمایی در ایران تحت توافقنامه پادمانهای ان پیتی در ایران تعیین شده بود، انتقاد کرد.

گروسی این اقدام ایران را بیش از حد»، «بی سابقه» و «غیر متناسب» ارزیابی کرد و خواستار تجدید نظر اساسی در آن شد. ایران اما در نقطه مقابل اعلام کرد این اقدام واکنشی به بیانیه هفته گذشته آمریکا و کشورهای ۱۵ در جلسه شورای حکام در وین بود که خواستار همکاری فوری تهران با آژانس در موضوعاتی از جمله توضیح درباره آثار اورانیوم یافت شده در سایتهای اعلام نشده بودند.

کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در واکنش به بیانیه رافائل گروسی در مورد اقدام تهران در لغو انتصاب چند بازرس آژانس :گفت «اقدام اخیر ایران بر اساس حقوق حاکمیتی مصرح در ماده ۹ موافقتنامه جامع پادمان بین ایران و آژانس (۲۱۴) INFCIRC) صورت گرفته است و جمهوری اسلامی ایران انتظار دارد که کشورهای غربی از سیاست سوء استفاده از سازمانهای بین المللی از جمله آژانس بین المللی انرژی اتمی خودداری کنند.»

ناصر کنعانی در واکنش به بیانیه رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی مبنی بر اقدام جمهوری اسلامی ایران در لغو انتصاب چند بازرس با تجربه ،آژانس گفت: متاسفانه سه کشور اروپایی و آمریکا به رغم تعامل ،مثبت، سازنده و مستمر جمهوری اسلامی با آژانس با زیاده خواهی و با هدف تخریب فضای همکاری ایران و آژانس از فضای شورای حکام برای مقاصد سیاسی خود سوء استفاده کردند.

علی بیگدلی تحلیلگر مسائل بین الملل در خصوص چشم اندازهای ارتباطی میان ایران و آژانس میگوید در خصوص سیاست ایران در مواجهه با آژانس بین المللی انرژی اتمی در آستانه نشست شورای حکام به اینگونه است که ایران معمولا مقداری امتیاز داده و انعطاف از خود نشان میدهد تا قطعنامه ای علیه ایران صادر نشود اما همزمان با برگزاری نشست اخیر شورای حکام در گفت و گویی که با «اعتماد داشتم اشاره کردم که این فشار آمریکاست که باعث شد صدور قطعنامه علیه ایران صورت نگیرد. این در حالی است که ۶۳ عضو شورای حکام آژانس بین المللی انرژی ۲۳ شهریورماه بیانیه ای مشترک درباره برنامه هسته ای ایران صادر کرده و همکاریهای ایران با آژانس را «ناکافی» ارزیابی کردند. واکنش سخنگوی دستگاه وزارت خارجه به این بیانیه ها انکار ادعای عدم همکاری و بیسواد خطاب کردن این کارشناسان و کشورها بود.»

او در ادامه میگوید «این رخدادها روابط ایران با آژانس را وارد دوره ای از به هم ریختگی کرده است در حالی که هر نوع توافق و مذاکره ای برای پایان بخشیدن به تحریمها نیازمند تایید همکاری آژانس است. شخصا با این نوع اقدامات ایران موافق نیستم.

روزنامه ابرار اقتصادی به نقل از وزیر نفت نوشت؛ ایران از سهم خود در میدان آرش نمی‌گذرد.

جواد اوجی وزیر نفت در حاشیه بازدید از هفدهمین نمایشگاه بین المللی ایران پلاست در پاسخ به سوال خبرنگار ابرار اقتصادی در خصوص وضعیت میدان آرش :گفت مذاکرات با طرف کویتی ادامه دارد

و در تلاش هستیم که به زودی این مسئله حل شود. وی درباره صادرات میعانات گازی نیز افزود: فروش میعانات گازی یکی از دغدغه های این دولت در آغاز کار خود بود؛ متأسفانه در دولت قبل نزدیک به ۷۸ میلیون بشکه میعانات گازی روی آب داشتیم. پیشنهادهایی هم در این ارتباط داده بودند که مکاتبات وزیر پیشین نفت به رئیس جمهوری پیشین و ابراهیم رئیسی رئیس دولت سیزدهم مبنی بر خرید ۱۲ کشتی برای ذخیره میعانات گازی موجود است.

اوجی تولید میعانات گازی ایران را نزدیک به ۷۰۰ تا ۷۵۰ هزار بشکه در روز اعلام کرد و گفت: ما در بحث میعانات گازی جدای از اینکه هیچ بشکه ای روی آب نداریم تعهدها و مصارفی هم که در این بخش داریم بیش از تولیدمان است.

وی درباره برنامه دولت در زمینه تکمیل زنجیره ارزش تصریح کرد: در دو دهه گذشته توجهی از سوی دولتها در بخش زنجیره ارزش به ویژه در بخش پتروشیمی نشده بود و بیشتر سرمایه گذاری در زمینه تولید مواد پایه یا صنایع مادر پتروشیمی بود اما در این دولت خوشبختانه طرح های زیادی شناسایی و مطالعات آنها انجام و عملیات اجرایی بعضی از این طرح ها نیز بیشتر از سوی بخش خصوصی آغاز شده است. وزیر نفت با بیان اینکه بنا داریم تا پایان دولت سیزدهم تا جایی که امکان دارد وارد زنجیره ارزش شویم زیرا ورود به بخش زنجیره ارزش تحریم ناپذیر است گفت ورود به این بخشها ارزآوری خوب اشتغال زایی جلوگیری از خام فروشی و تحقق اقتصاد مقاومتی را به همراه دارد.

وی به تلاشهای وزارت نفت برای ایجاد ارزش افزوده و جلوگیری از خام فروشی، ارزآوری و کمک به اقتصاد کشور در سخت ترین شرایط تحریم اشاره کرد و افزود: برخی افراد اعلام میکنند آمریکایی ها به ایران چراغ سبز نشان دادند؛ اگر این حرف درست باشد و چراغ سبز نشان دادند چرا کشتی های ایران را توقیف و شرکتها را پی در پی تحریم می کنند.

روزنامه جوان به پاسخ فوری به اروپا با تعلیق هشت بازرس آلمانی و فرانسوی پرداخت و نوشت:

ایران تعهد سه دولت اروپایی به لغو تحریمهای موشکی را که ماه آینده سررسید آن است، با یک اقدام فوری و تلافی جویانه یعنی تعلیق فعالیت یک سوم بازرسان آژانس پاسخ داد تا مشخص شود که توافق غیر مستقیم تهران و واشنگتن برای تبادل و آزادسازی ۶ میلیارد دلار از داراییهای ایران نمی تواند مانع واکنش به عهد شکنی اروپا باشد.

در حالی که توافق ایران و آمریکا برای مبادله زندانیان و آزادسازی ۶ میلیارد دلار از دارایی های ایران احتمالا هفته جاری اجرایی می شود، آژانس بین المللی انرژی اتمی روز گذشته اعلام کرد که ایران در اقدامی بی سابقه حدود یک سوم از با تجربه ترین بازرسانش را از بازرسی سایتهای اتمی منع کرده است. این ظاهرا پاسخ فوری تهران به بیانیه پنج شنبه اتحادیه اروپا است که اعلام کرده بود تحریمهای موشکی ایران را که ۱۸ اکتبر آینده (۲۶) مهر ماه (۱۴۰۲ موعد لغو آنها است لغو نخواهد کرد.

طبق مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که سال ۱۳۹۴ برای تأیید برجام صادر شده است، محدودیتهای اعمال شده سازمان ملل برای فعالیتهای موشکهای بالستیک ایران ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ منقضی خواهد شد ولی جوزف بورل، کمیسیونر سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز پنج شنبه در بیانیه ای که همزمان شدن صدور آن با رسیدن توافق ایران و آمریکا به مرحله اجرایی، تأمل برانگیز به نظر می رسید اعلام کرد: «بریتانیا، فرانسه و آلمان به اتحادیه اروپا اطلاع داده اند که تحریم های موشکی بالستیک تسلیحاتی و اشاعه هسته ای علیه ایران را که قرار بود در اکتبر سال جاری بر اساس توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ لغو شود، حفظ خواهند کرد.»

همزمان سخنگوی وزارت خارجه انگلیس نیز ضمن تأیید این تصمیم اروپایی ها اعلام کرد: «همراه با شرکای فرانسوی و آلمانی خود گامی قانونی و معیوبی متناسب در پاسخ به اقدامات ایران برداشته ایم.

حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه در واکنش به این نقض تعهد طرف اروپایی از سیکل که طرفهای برجامی ایجاد کرده اند، « ابراز تأسف کرد، درباره تداوم مواضع غیر مسئولانه اروپایی ها هشدار داد و روز جمعه گفت: «ما حرکات طرف های مقابل را بی پاسخ نمی گذاریم. هنوز یک روز از تعهد وزیر خارجه ایران به پاسخ متقابل نگذشته بود که آژانس بین المللی انرژی اتمی روز شنبه اعلام کرد که ایران یک سوم بازرسانش را معلق کرده است.

روزنامه تجارت در یادداشتی سهم “هیچ” کارگران از توسعه را مورد بررسی قرار داده و نوشته است:

جای بسیار تعجب است که دولت اوه و مجلس ما حداکثر تلاش خود را می کنند تا بر اثر سیاستگذاری در برنامه هفتم توسعه مقرراتی انشاء کنند که ما را به عقب برگردانند به عبارت دیگر برنامه هفتم توسعه که باید شاخصهای اقتصادی، اجتماعی و رفاهی جامعه را بهبود بخشد، در ذات خود ضد توسعه عمل می کند.

سال هاست که ما سعی کردیم در قالب مشوق های مختلف گسترش بیمه های اجتماعی را در دستور کار قرار دهیم و تا حدودی هم توفیقاتی به دست آمد از طریق گسترش بیمه های اختیاری، اقشاری که با حمایت دولت در زیر چتر بیمه ها قرار گرفتند و همچنین ایجاد صندوق عشایر و روستائیان که با کمک مالی دولت رویای دیرینه بیمه شدن کشاورزان را در این حوزه محقق کرد که این نشان از پیشرفت های امید بخشی می دهد که در طی برنامه های توسعه ایجاد شده و ضریب نفوذ بیمه در جامعه بهبود پیدا کرده و در حقیقت افزایش یافته است.

در حوزه روابط کار قانون کار سال ۱۳۳۷ در سال ۱۳۶۹ بازنگری شد و به اعتبار اظهار نظر کارشناسان داخلی و خارجی در صورت اجرای درست آن یکی از مترقی ترین قوانین کار حال حاضر دنیاست که نشان از پیشرفت معنی داری در شیوه قانون نویسی با رویکرد ادبیات توسعه دارد. متأسفانه اجرای نادرست قوانین کار و تأمین اجتماعی در ایران باعث شد که ما نتوانیم از مزایای ملموس آن بهره مند شویم. البته شرایط اقتصادی و سیاسی هم در به ثمر نشستن این قوانین مؤثر بود ولی این موضوع هیچ ارتباطی با قانون که در ذات خود توسعه مدار بود، نداشته و ندارد.

امروزه متأسفانه ما مشاهده می کنیم که یک بازگشت به گذشته در قانون نویسی در حال تکمیل است که بسیار تأسف بار و خارج از باورهاست و نشان میدهد تلاشهای دولتها و مجالس قبل نادیده گرفته شده و اراده بر این است که ما را حداقل یک قرن به عقب برگردانند.

فارغ از اینکه مقررات پیش بینی شده در حوزه روابط کار و تأمین اجتماعی چقدر قابلیت اجرا و عمل داشته باشند. به نظر میرسد این نگاه با ادبیات توسعه فاصله دارد و به هیچ وجه نمی تواند رفاه اجتماعی را افزایش دهد. الحاقیه ماده ۱۶ برنامه هفتم توسعه نوع جدیدی از استثمار نیروی کار است که می تواند زمینه برده داری نوین را در بازار کار شکل دهد.

روزنامه شرق نیز به بحث جنگ سرد انرژی پرداخته است.

جنگ روسیه و اوکراین بازیهای پیچیده ای در بازار انرژی جهان رقم زده است؛ بازی پیچیده ای که شاید بیراه نباشد اگر عنوان جنگ سرد بلوک غرب و شرق در بازار انرژی جهان نام بگیرد. در این میان به جز قدرتهای بلوک غرب و شرق دو بازیگر مهم در این بازار قد علم کرده اند و آن ترکیه و عربستان هستند و جالب آنکه ترکیه در شرایطی به عنوان یک گزینه مهم در این بازار وارد شده که نه تولید کننده و نه صادر کننده مهم انرژی در جهان است.

رئیس جمهوری آمریکا که این روزها در آستانه انتخابات ریاست جمهوری قریب الوقوع ایالات متحده آمریکاست، نگران افزایش تورم آمریکا و رشد نرخ بنزین است و به همین دلیل ظاهرا تصمیم گرفته است که تحریم نفتی ایران را سبک تر کند تا عرضه در بازار انرژی افزایش داشته باشد.

نکته دیگر اینکه با کاهش فشار آمریکا روی تحریم نفتی ایران برنامه عربستان و روسیه در بازار نفت به هم خورده است و به نظر میرسد که راهکار بلوک غرب برای حل این دوگانه متناقض تشویق عربستان به عادی سازی روابط با اسرائیل است که ریاض را ناچار میکند با تهران روابط خود را متوازن نگه دارد و ایران را به عنوان عضو اوپک دچار چالش نکند.

این معادلات پیچیده بازار انرژی سوی دیگری هم دارد؛ ترکیه ترکیه که سهم و نقش چندانی در بازار انرژی ندارد سخت به دنبال آن است که از موقعیت استراتژیک خود استفاده کرده و نقش هاب ترانزیت انرژی به اروپا را بر عهده بگیرد و به نوعی دروازه صادرات انرژی به اروپا شود. پس از جنگ روسیه و اوکراین اروپا واردات نفت و گاز از روسیه را تحریم کرد اما تصمیم اروپا برای قطع وابستگی بزرگ خود به گاز روسیه تصمیم ساده ای نیست.

روسیه تا پیش از جنگ اوکراین عددی به بزرگی صد تا ۱۲۰ میلیارد متر مکعب گاز به کشورهای اروپایی صادر میکرد و حالا این رقم به حدود نصف کاهش یافته اما تا همین جا هم اروپا ریسک بزرگی با اقتصاد خود کرده است.

هر چند اروپا با ترفندهای گوناگون توانست کاهش واردات گاز از روسیه را جبران کند اما اقتصاد اروپا در موقعیت متزلزلی است از سویی گرچه اروپا و آمریکا مدعی هستند که میخواهند دوره گذار از سوخت فسیلی را به انرژی تجدید پذیر یا پاک سرعت بدهند اما این کار در عمل بسیار دشوار است.

اعلام تمایل روسیه برای ورود به هاب گازی ترکیه واکنش آمریکا را به دنبال داشته است. ایالات متحده آمریکا به ترکیه اعلام کرده که میتواند سرمایه گذاریهای گسترده ای برای فراوری و مایع کردن گاز در ترکیه ایجاد کند و فناوری آن را به ترکیه انتقال دهد اما گویا پیشنهاد روسیه برای ترکیه جذاب تر است و ارزش افزوده بیشتری دارد. با این حال مشخص نیست که اروپا در مقابل واسطه گری ترکیه برای انتقال گاز روسیه چه واکنشی نشان میدهد و آیا روسیه و ترکیه سر مالکیت این هاب گازی به توافق می رسند یا خیر؟