هشدار مجدد نسبت به خشک شدن دریاچه ارومیه و لزوم تخلیه تبریز

عیسی کلانتری، رئیس پیشین سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران، بار دیگر نسبت به پیامدهای اجتماعی و اقتصادی خشک شدن دریاچه ارومیه هشدار داد و گفت اگر این دریاچه خشک شود، باید چهار میلیون نفر را از تبریز و شهرهای اطراف آن تخلیه کرد.

به گزارش فرانیوز، پیش از این نیز هشدارهای متعددی نسبت به خطرات خشک شدن دریاچه ارومیه مطرح شده بود و در یکی از این موارد کامبیز مهدی‌زاده، کارشناس محیط‌زیست، در تیرماه سال گذشته به تلویزیون حکومتی ایران گفته بود که در صورت خشک شدن دریاچه ارومیه تمام شهرها تا زنجان غیر قابل سکونت خواهند شد و باید تخلیه شوند.

اکنون نیز عیسی کلانتری نیز هشدار داده که اگر دریاچه ارومیه خشک شود «مردم تبریز باید به مرور این شهر را تخلیه کنند» چون بیشتر از ۱۰ سال نمی‌توانند «غبار نمکی» را تحمل کنند.

دبیر سابق ستاد احیای دریاچه ارومیه با یادآوری این که پیش‌تر به حسن روحانی، رئیس‌جمهور سابق درباره این موضوع هشدار داده بود، گفت: «انتقال ساکنان شهر تبریز به مکانی دیگر ۵۰۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد که توان و امکانات آن را نداریم. در حالی که هزینه احیای دریاچه حداکثر یک میلیارد دلار است.»

کلانتری با اشاره به این که اگر دریاچه ارومیه خشک شود، گرد و غبار نمکی ناشی از آن «تا ۴۰۰ کیلومتر خواهد رفت»، تصریح کرد: «ما در زمان جنگ با آن‌همه بدبختی فقط ۹۰۰ هزار نفر را جابه‌جا کردیم. چطور می‌خواهیم چهار، پنج میلیون نفر را جابه‌جا کنیم؟»

این سخنان در حالی مطرح می‌شود که در مهرماه سال گذشته گفته شد که بر اساس گزارش‌های مطالعات صورت گرفته توسط دانشگاه‌های علوم پزشکی تبریز و ارومیه ذرات موجود در ریزگردهای نمکی دریاچه ارومیه حاوی ترکیبات کلسیم، آهن، آلومینیوم و منیزیم بوده و بیماری‌زا هستند.

علیرضا شریعت، مسئول سابق دفتر نظارت و پایش ستاد احیای دریاچه ارومیه بر اساس همین مطالعات عنوان کرده بود که آهن موجود در این ریزگردها ممکن است منجر به ورم و بروز آسیب‌های چشمی شود و جذب آن از طریق تنفس طولانی‌مدت نیز التهاب ریه را در پی دارد، کلسیم موجود در محیط خطر ابتلا به سنگ کلیه، گرفتگی مجاری کلیه و رگ‌های خونی را بالا می‌برد، تنفس منیزیم موجود در ریزگردها باعث افسردگی، گیجی و ضعف عمومی می‌شود اما درباره آلومینیوم وضع از این هم بدتر است و حتی تنفس کوتاه‌مدت ذرات حاوی آلومینیوم باعث سرفه، تحریک شش و صدمه به دستگاه تنفسی می‌شود.

به گفته او توفان نمک دریاچه ارومیه علاوه بر تحت تاًثیر قرار دادن استان‌های همجوار دریاچه، تا هزاران کیلومتر دورتر یعنی تا شمال شرق ایران را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد و گستره آن به استان‌های تهران، قم، خراسان شمالی، خراسان رضوی و سمنان هم می‌رسد. در بهترین حالت حدود ۶ میلیون نفر از جمعیت ساکن در حاشیه این دریاچه را مجبور به ترک منطقه خواهد کرد.

اما دریاچه ارومیه تنها اکوسیستم رو به نابودی ایران نیست و کارشناسان و حتی مسئولان سازمان محیط‌زیست درباره خشک شدن تالاب‌هایی در سراسر کشور هشدار داده‌اند.

محسن موسوی خوانساری؛ عضو هیئت‌مدیره انجمن آب‌وخاک پایدار ایران در اسفندماه سال گذشته از خشک‌شدن تمامی تالاب‌ها و خشک‌شدن نیمی از آبخوان‌های کشور و تهدید معیشت و سلامت بخش زیادی از شهروندان ایران خبر داد.

به گفته این عضو انجمن آب‌وخاک، تقریباً نیمی از ۶۰۰ آبخوان‌های آب زیرزمینی دشت‌های کشور در آستانه خشک‌شدن کامل قرار دارند که این مسئله می‌تواند معیشت و تأمین آب شرب میلیون‌ها ایرانی را تحت‌تأثیر قرار دهد.

همچنین شوری آب‌های استحصالی به‌وسیله چاه در سطح کشور، دوبرابر شده و این نیز عملکرد تولیدات کشاورزی را در آینده نزدیک کاهش داده که می‌تواند باعث افت امنیت غذایی کشور شود.