انستیتو خاورمیانه: خامنه ای برای یک دوره تنش و بی ثباتی بزرگ در داخل و خارج آماده می شود

“انستیتو خاورمیانه” در مقاله ای تحلیلی تحت عنوان “انتصاب احمدیان پروژه تطهیر و تصفیه خامنه ای را تکمیل می کند” به علل و انگیزه های خامنه ای در برکناری اخیر “علی شمخانی” از مقام رئیس شورای عالی امنیت ملی و پیامدهای احتمالی آن پرداخته است.

به گزارش فرانیوز، این اندیشکده امریکایی درباره انتصاب “علی اکبر احمدیان” از اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به جای شمخانی می نویسد:”این تغییر و تحولات در شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی را نباید به صورت مجزا مشاهده کرد بلکه بخشی از یک پروژه بسیار عمیق تر است که در سال ۲۰۱۹ میلادی توسط خامنه ای آغاز شد.

در آن زمان خامنه ای در راستای اجرای پروژه “تصفیه” ایده “گام دوم انقلاب اسلامی” را مطرح کرد مانیفستی که چشم انداز مدنظرش برای چهار دهه آینده را ترسیم می کند. هدف او از این مانیفست کسب اطمینان از ادامه حیات ایدئولوژی اسلام گرایانه و تندروانه مدنظر خاورمیانه است.

او معتقد است این هدف تنها از طریق پاکسازی ایدئولوژیک رژیم و تکمیل پروژه خود برای شخصی سازی قدرت قابل دسترسی خواهد بود. در عمل این به معنای توانمندسازی نسل بعدی رادیکال ‌های درون رژیم خواهد بود که معتقد به کیش شخصیت خامنه ای هستند و از دید او باید در مناصب کلیدی جمهوری اسلامی از طریق انتصاب مستقیم یا انتخابات قرار گیرند. از سال ۲۰۱۹ میلادی به این سو خامنه ای در حال منصوب کردن افراد وفادار به خود در دانشگاه امام صادق، سپاه و بسیج، نهاد ریاست جمهوری، قوه قضائیه و مجلس بوده است.

شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی فضای مجازی و آخرین مورد شورای عالی امنیت ملی نهادهای باقی مانده او بودند تا طرح مدنظرش برای یکدست سازی را اجرا کند. تا زمان برکناری شمخانی در اواخر ماه مه شورای امنیت ملی آخرین نهادی بود که به عنوان بخشی از پروژه “گام دوم” خامنه ای در سال ۲۰۱۹ دستخوش تحول شد.

به عبارت دیگر، برکناری شمخانی و انتصاب احمدیان نشان می‌دهد که پروژه چهار ساله تطهیر خامنه ‌ای سرانجام به پایان رسیده است. شمخانی یک فرصت طلب معتقد به ایدئولوژی جمهوری اسلامی بود کسی که با هر فردی برای پیشبرد منافع اش معاشقه می کرد.

این امر با شهرت او به عنوان فردی فاسد و خویشاوندسالاری ای که ظاهرا پسران اش را از طریق معاملات تجاری پرسود ثروتمند ساخته بود برجسته شد. شاید موضوع نگران کننده تر برای خامنه ای اتهامات مرتبط با جاسوسی وارد شده علیه “علیرضا اکبری” معاون نزدیک شمخانی بود که در ژانویه ۲۰۲۳ به اتهام جاسوسی برای بریتانیا اعدام شد. پرونده اکبری آخرین میخ بر تابوت شمخانی بود و شخص او را در اولویت خامنه ای برای تسریع در تصفیه شورای عالی امنیت ملی قرار داد”.

این اندیشکده در ادامه با اشاره به اطلاعاتی که از منابع آگاه درون سپاه درباره احمدیان دریافت کرده می نویسد:”براساس گفتگوهای خصوصی با اعضای سپاه می توانیم بگوییم که احمدیان شخصیتی عمیقا ایدئولوژیک و از اعضای سرسخت معتقد و وفادار به کیش شخصیت خامنه ای است. یکی از اعضای سپاه که پیش تر زیر نظر احمدیان کار کرده می گوید او یک افراطی ایدئولوژی گراست که با جهان بینی معتقد به تمدن اسلام گرایانه در سطح جهانی موافق است.

 اولین نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که دبیر جدید شورای امنیت ملی با دیدگاه جهانی اسلام گرای شیعه “امام و امت” خامنه ای موافق است که مفهوم دولت – ملت  وستفالیایی را رد می کند و در عوض جهان را بین سرزمین مسلمانان و کفار تقسیم می کند.

احمدیان نسبت به آمریکا، اسرائیل و آزادسازی جامعه ایران بیزاری خاصی از خود نشان داده است. وی دشمنی رژیم جمهوری اسلامی با آمریکا و آن چه از آن به عنوان رژیم صهیونیستی (اسرائیل) یاد می‌ کند را جنگ آرمان ‌ها، جنگ آرمانهای دینی انقلاب اسلامی با دنیای کثیف قدرت، پول و لذت توصیف کرده است.  احمدیان به دور از لفاظی های توخالی ای که داشته در عمل در دوران تصدی معاونت فرماندهی نیروی دریایی سپاه دکترین دریایی نامتقارن سپاه را شخصا با هدف حملات هدفمند به نیروهای دریایی امریکا در خلیج فارس توسعه داد.

احمدیان به‌عنوان یکی از حامیان اصلی “سپاهیزه” کردن رژیم یعنی مداخله سپاه در تمام ابعاد جمهوری اسلامی شناخته می شود. او صراحتا اعلام کرده که معتقد است سپاه باید برای انجام ماموریت خود در پاسداری از انقلاب اسلامی وارد هر عرصه‌ای شود. او سپاه را رکن اصلی انقلاب اسلامی می داند. شایان ذکر است که احمدیان فراتر از نقش خود در سپاه زمان و منابعی را برای حفظ ارزش‌ های اصلی رژیم از طریق ایجاد یک مرکز تحقیقاتی دفاع محور صرف کرده است.

او در سال ۲۰۱۳ میلادی  در کنار دیگر شخصیت‌های رژیم که عمیقا بر امنیت و ایدئولوژی متمرکز بودند افرادی مانند “حسین دهقانی” و “حسین فیروزآبادی” یک اتاق فکر مرتبط با دانشگاه دفاع ملی به نام موسسه راهبردی معین فجر را تاسیس کرد. آن موسسه متعهد به یافتن راه‌حل ‌های ایدئولوژیک برای چالش ‌های راهبردی جمهوری اسلامی است. احمدیان هم چنین مخالف اصلاحات در عرصه داخلی است و در کنار قاسم سلیمانی و اسماعیل قاآنی در زمره ۲۳ فرمانده امضا کننده نامه تهدیدآمیز به خاتمی رئیس جمهور وقت اصلاحات بود و از او خواست تا اعتراضات دانشجویان را سرکوب کند.

 احمدیان با اشاره مداوم به قدرت نرم دشمن معتقد به لزوم پاکسازی رسانه ها و هنر از ارزش های غیر اسلامی است. علیرغم آن که شکی نیست که احمدیان یک جزم گرای ایدئولوژیک است اما خامنه ای او را یک استراتژیست چیره دست نیز می داند. احمدیان برای بیش از هفت سال ریاست مرکز تحقیقات استراتژیک سپاه را بر عهده داشته است این مرکز به عنوان مرکز راهبرد و رهبری فکری سپاه عمل می کند. هدف آن ارزیابی چالش های پیش روی جمهوری اسلامی، ارائه راه حل های مناسب و تنظیم مجدد سیاست ها و دکترین سپاه است.

این اندیشکده در ادامه با اشاره به پیامدهای احتمالی انتصاب احمدیان به عنوان ریاست شورای عالی امنیت ملی می نویسد:”انتصاب احمدیان نشان می دهد خامنه‌ای برای یک دوره بی‌ثباتی بزرگ در داخل و خارج از ایران آماده می‌شود.

احمدیان اولین دبیر شورای امنیت ملی است که دارای پیشینه صرفا نظامی – امنیتی و فاقد هرگونه تجربه سیاسی و دیپلماتیک است.  روند گسترده ‌تر “تصفیه” در چهار سال گذشته نشان می ‌دهد که جمهوری اسلامی مدت‌هاست برای دوره‌ ای آماده می ‌شود که تهدیدات وجودی ناشی از بالا (در رابطه با جانشینی ولی فقیه)، پایین (در رابطه با تظاهرات گسترده ضد رژیم) و فراتر از آن (در رابطه با احتمال رویارویی نظامی با اسرائیل) را احساس می کند.

اصرار خامنه‌ای بر تکمیل شخصی ‌سازی قدرت و انتصاب افراد متعصب از نظر ایدئولوژیک در ارگان ‌های متعارف و غیر متعارف رژیم در جهت خنثی ‌سازی همزمان این تهدیدات صورت گرفته است.

به عبارت دیگر، خامنه‌ای می ‌داند مسیری که رژیم در آن قرار دارد نیازمند افرادی است که کاملا متعهد و وفادار به حکومت و دیدگاه های شخص او باشند. همه نشانه ها حاکی از آن است که رژیم در حال آماده شدن برای تشدید تنش بزرگ فراتر از مرزهای خود است.

 جمهوری اسلامی به طور موقت تصمیم گرفته تا خصومت خود با ریاض و جهان عرب را به تاخیر بیندازد تا برای رویارویی بزرگتر با دشمن اصلی اش یعنی اسرائیل آماده شود.

برکناری شمخانی که میانجی معامله با عربستان سعودی بود به عنوان دبیر شورای امنیت ملی و انتصاب احمدیان یک استراتژیست نظامی سپاه پاسداران بدون تجربه دیپلماتیک تنها تقویت کننده صحت این استدلال است. پیشرفت اخیر برنامه هسته ‌ای، شبکه شبه‌ نظامی و قابلیت‌ های موشک ‌های بالستیک تهران از طریق رونمایی از آن چه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ادعا می‌کند یک موشک “مافوق صوت” است نیز با مسیر تنش میان جمهوری اسلامی و اسرائیل سازگار است.

بنابراین، انتصاب احمدیان را باید اقدامی فراتر از یک تغییر در شورای امنیت ملی دانست. این تصمیم نشان‌ دهنده تکمیل پروژه “تصفیه” خامنه ‌ای در سراسر رژیم است روندی که در سال ۲۰۱۹ آغاز شد و اکنون سرانجام محقق شده است.

شخصی ‌سازی کامل قدرت که از طریق این تغییرات دگرگون کننده به دست می‌آید مرحله جدیدی را برای جمهوری اسلامی آغاز می‌کند مرحله ‌ای که احتمالا با بی‌ثباتی مشخص می‌شود.  در حالی که پروژه “تصفیه” خامنه ‌ای برای تضمین وفاداری کورکورانه به منظور تقویت دست او در این مقطع حساس طراحی شده توانمندسازی مردان بله قربان گوی ایدئولوژیک می‌ تواند نتیجه معکوس داشته باشد. تنها زمان نشان خواهد داد که این قمار چگونه انجام می شود.