به گزارش فرانیوز، پنج زندانی وابسته به حکومت ایران که قرار است در جریان این مبادله آزاد شوند، کاوه لطف‌الله افراسیابی، مهرداد انصاری، امین حسن‌زاده، رضا سرهنگ‌پور و کامبیز عطار کاشانی نام دارند.
سه نفر از این پنج نفر یعنی افراسیابی، حسن‌زاده، و کفرانی تحت نظارت پیش از محاکمه هستند، و درج این اسامی در توافق به این معنی است که اتهامات فدرال علیه آنها لغو، و از محدودیت رفت‌‌وآمد در خارج از خانه آزاد می‌شوند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس شامگاه سه‌شنبه ۲۱ شهریور ۱۴۰۲، در گزارشی کاوه لطف‌الله افراسیابی را فردی معرفی کرد که بدون طی مراحل قانونی در ایالات متحده، اقدام به «لابی‌گری» برای جمهوری اسلامی در زمینه برنامه هسته‌ای کرده است.
بر اساس اعلام وزارت دادگستری ایالات متحده او در تاریخ ۲۹ دی ۱۳۹۹ در ایالت ماساچوست بازداشت و علیه او در دادگاه بروکلین اعلام جرم شد. در آن زمان، با استناد به قانون “ثبت کارگزاران کشورهای خارجی” کیفرخواستی علیه کاوه لطف‌الله افراسیابی تنظیم و این فرد به فعالیت اعلام‌نشده به نفع جمهوری اسلامی و نقض این قانون متهم شد.
وزارت دادگستری آمریکا در آن زمان افراسیابی را متهم کرد که خود را بیش از یک دهه به عنوان کارشناس بی‌طرف مسائل ایران معرفی کرده در حالی که در تمام این مدت با رژیم ایران همکاری می‌کرده و به تبلیغ این حکومت می‌پرداخته است. افراسیابی همچنین به این متهم شده که با دفتر نمایندگی دائم جمهوری اسلامی در سازمان ملل همکاری می‌کرده و بدون ثبت و بدون اعلام این همکاری از این دفتر بابت خدماتش پول دریافت کرده است.
کاوه افراسیابی، مدرس دانشگاه در ایالت ماساچوست آمریکا، در مصاحبه با بی بی سی فارسی گفته است فعلا تصمیمی برای برگشت به ایران ندارد و «زندانی» هم نیست.
او گفت تمایل دارد با ماندن در آمریکا از خود در برابر آنچه «بی‌عدالتی» دولت آمریکا علیه «یک محقق دانشگاهی» خواند، دفاع کند و همزمان با توجه به داشتن کارت سبز اقامت آمریکا در این کشور بماند و به تدریس خود در دانشگاه ادامه دهد.
آقای افراسیابی همچنین تاکید کرد که اگر چه در ابتدای طرح اتهامات علیه او از طرف دولت آمریکا محدودیت‌هایی داشته اما طی دو سال گذشته توانسته آزادانه در دانشگاه به تدریس و تحقیق خود ادامه دهد و تاکید می‌کند که «زندانی» نیست.
با وجود این، آقای افراسیابی می‌گوید بنابر توافقی که با دولت آمریکا کرده اجازه ندارد جزییات بیشتری درباره علت قرار گرفتن نام خود در فهرست تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا علنی کند اما از این بابت «خوشحال» و «قدردان» دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد است.
مهرداد انصاری در سال ۲۰۲۱ به اتهام دستیابی غیرقانونی به تجهیزاتی که می‌تواند کاربرد نظامی داشته باشد، به تحمل ۶۳ ماه زندان محکوم شده بود. به‌نوشته آسوشیتدپرس، این تجهیزات در ساخت موشک، تسلیحات اتمی و جنگ‌های الکترونیکی کاربرد دارد.
نفر سوم یک شهروند ایرانی به اسم امین حسن‌زاده است. او که اقامت دائم ایالات متحده را دارد، در سال ۲۰۱۹ متهم شد مجموعه‌ای از نقشه‌های مهندسی را با هدف فرستادن به ایران از کارفرمای خودش در آمریکا دزدیده است.
نفر چهارم، رضا سرهنگ‌پور کفرانی یک ایرانی دیگر است که در سال ۲۰۲۱ به اتهام صادرات غیرقانونی تجهیزات آزمایشگاهی به ایران محکوم شد.
نفر پنجم که قرار است با زندانی‌های آمریکایی در ایران مبادله شود کامبیز عطار کاشانی، یک شهروند دوتابعیتی ایرانی-آمریکا است که در فوریه امسال به‌اتهام خرید «تجهیزات و نرم افزارهای الکترونیکی پیشرفته آمریکایی»، از طریق چند شرکت فعال در امارات متحده عربی، به تحمل ۳۰ ماه زندان محکوم شد.
بر اساس توافق روز پنج‌شنبه ۱۹ مردادماه میان ایران و آمریکا بر سر آزادسازی حدود ۶ میلیارد دلار از دارایی‌هایی مسدود شده ایران در کره جنوبی، قرار شده است که شهروندان آمریکایی زندانی در ایران با تعدادی از زندانیان ایرانی در آمریکا مبادله شوند.
توافق مبادله زندانیان با ایالات متحده آمریکا در حالی صورت می‌گیرد که دست‌کم ۴ نفر از ۵ شهروند آمریکایی زندانی در ایران، ایرانی‌تبارند.
سیامک نمازی ۵۱ ساله، عماد شرقی ۵۹ ساله و مراد طاهباز ۶۷ ساله سه نفر از پنج شهروند دوتابعیتی زندانی در ایران هستند که بر اساس خبرهای منتشرشده، از مدتی پیش، از زندان به حبس خانگی منتقل شده‌اند. اگرچه هویت دو زندانی دیگر مشخص نیست اما روزنامه خراسان، مدتی قبل، هویت یک زندانی دیگر را یک زن آمریکایی ایرانی‌تبار ذکر کرده که پیش از این در تازه‌ترین تحولات مرتبط با توافق مرداد ماه میان ایران و آمریکا، دولت آمریکا مجوز انتقال شش میلیارد دلار از دارایی‌های مسدودشده ایران در کره جنوبی به قطر را امضا کرد تا به این ترتیب راه برای آزادی پنج شهروند آمریکایی بازداشت‌شده در ایران هموار شود.
به گزارش خبرگزاری رویترز، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا اعطای این مجوز را اقدامی در راستای منافع امنیت ملی ایالات متحده ارزیابی کرده است.
به نوشته رویترز، دولت جو بایدن در این سند که به کنگره ارسال شده، برای نخستین بار رسما اذعان کرده است که پنج ایرانی بازداشت‌شده در آمریکا را نیز به عنوان بخشی از توافق با جمهوری اسلامی آزاد می‌کند.
در این سند آمده که وجوه آزاد شده “فقط برای تجارت بشردوستانه” قابل دسترس خواهند بود و انتقال شش میلیارد دلار تنها “منافع محدودی برای ایران” به همراه خواهد داشت زیرا این وجوه تنها برای تامین مالی کالاهای بشردوستانه قابل استفاده هستند.
